📝 Yazım Kurallarına Giriş
Yazım kuralları, bir dilin doğru ve anlaşılır şekilde yazılmasını sağlayan kurallar bütünüdür. Bu kurallara uymak, yazdıklarımızın daha profesyonel ve okunabilir olmasını sağlar. 🎯
🔤 Büyük Harflerin Kullanımı
- ✅ Cümleler her zaman büyük harfle başlar. Örnek: Bugün hava çok güzel.
- ✅ Özel isimler büyük harfle yazılır. Örnek: Ayşe, Ankara, Türkçe
- ✅ Şiirde her dize büyük harfle başlar. Örnek: "Ben giderim adım kalır / Dostlar beni hatırlasın."
- ✅ Millî, dinî bayramlar ve tarihî olaylar büyük harfle başlar. Örnek: Cumhuriyet Bayramı, Kurban Bayramı, Kurtuluş Savaşı
📏 "de" ve "ki" Bağlaçları ile "-de" ve "-ki" Ekleri
Bu konu en sık karıştırılan kurallardan biridir. Ayrı mı yazılacak, bitişik mi? Hemen öğrenelim! 💡
🎯 "de" Bağlacı
- ✅ Cümleden çıkarıldığında anlam bozulmaz.
- ✅ Her zaman ayrı yazılır.
- ✅ Kendinden önce gelen kelimenin son ünlüsüne göre "da/de" şeklini alır (Büyük Ünlü Uyumu).
📌 Örnek: O da bizimle sinemaya geldi. ("O geldi" dersen anlam bozulmaz.)
🎯 "-de" Hâl Eki
- ✅ Cümleden çıkarıldığında anlam bozulur.
- ✅ Her zaman bitişik yazılır.
- ✅ Ünsüz benzeşmesi (sertleşmesi) kuralına uyar. "ç, f, h, k, p, s, ş, t" sert ünsüzlerinden sonra "-te/-ta" olur.
📌 Örnek: Kalemim sende kalmış. ("Kalemim kalmış" dersen anlam bozulur.) Kitap rafta duruyor. (sert ünsüzden sonra -ta)
🎯 "ki" Bağlacı
- ✅ Cümleden çıkarıldığında anlam bozulmaz.
- ✅ Her zaman ayrı yazılır.
📌 Örnek: Duydum ki unutmuşsun. ("Duydum unutmuşsun" dersen anlam bozulmaz.)
🎯 "-ki" Eki
- ✅ Cümleden çıkarıldığında anlam bozulur.
- ✅ Her zaman bitişik yazılır.
- ✅ İlgi zamiri (-ki) ve sıfat yapan (-ki) olmak üzere iki türü vardır.
📌 Örnek (İlgi Zamiri): Senin araban kırmızı, benimki mavi. ("benim mavi" dersen anlam bozulur.)
📌 Örnek (Sıfat Yapan): Yarınki sınav için çalışıyorum.
❓ Soru Eki "mı/mi/mu/mü"
- ✅ Soru eki her zaman ayrı yazılır.
- ✅ Kendinden önce gelen kelimenin son ünlüsüne göre (büyük ünlü uyumu) ve sonraki kelimenin ilk hecesine göre (küçük ünlü uyumu) şekil alır.
- ✅ "mı/mi/mu/mü" şeklinde yazılır, "mu" değil.
📌 Örnek: Okula gidecek misin?
📌 Örnek: Dün akşam o filmi izledin mi?
🔗 Birleşik Kelimelerin Yazımı
Bazı birleşik kelimeler bitişik, bazıları ise ayrı yazılır. İşte kuralları:
- ✅ Ses düşmesi veya türemesi olan birleşik kelimeler bitişik yazılır. Örnek: kaynana (kayın ana), birbiri (biri biri)
- ✅ "Etmek, eylemek, olmak, kılmak" gibi yardımcı fiillerle kurulan birleşik fiillerde ses düşmesi veya türemesi oluyorsa bitişik, olmuyorsa ayrı yazılır. Örnek (Bitişik): affetmek (af etmek -> ses düşmesi), Örnek (Ayrı): arz etmek (ses olayı yok)
- ✅ Renkler bitişik yazılır. Örnek: açıkmavi, koyukahve
✏️ Kısaltmaların Yazımı
- ✅ Kısaltmaların sonuna genellikle nokta konur. Örnek: Dr. (Doktor), Prof. (Profesör)
- ✅ Büyük harflerle yapılan kısaltmalara nokta konmaz. Örnek: TBMM, THY, DSİ
- ✅ Küçük harflerle yapılan kısaltmalara nokta konur. Örnek: vb. (ve benzeri), vs. (vesaire)
🔢 Sayıların Yazımı
- ✅ Sayılar metin içinde yazıyla yazılır. Örnek: Okula yirmi beş öğrenci geldi.
- ✅ Saat, para tutarı, istatistik verileri gibi durumlarda rakam kullanılabilir. Örnek: Saat 15.30'da buluşalım.
🎉 Sonuç
Yazım kuralları, dilimizi doğru kullanmamız için olmazsa olmazdır. ✨ Bu kuralları öğrenmek ve uygulamak, hem okul hayatında hem de günlük yaşamda bize büyük kolaylık sağlayacaktır. Unutma, bol bol kitap okumak ve yazı yazmak bu kuralları pekiştirmenin en güzel yoludur! 📚
