Yerküre, tıpkı bir soğan gibi, iç içe geçmiş katmanlardan oluşur. Bu katmanlar, farklı özelliklere ve bileşenlere sahiptir. Derinlere indikçe sıcaklık ve basınç artar, bu da maddelerin fiziksel hallerini ve davranışlarını etkiler. Gelin, bu gizemli dünyanın katmanlarını birlikte keşfedelim.
Yerkabuğu, en dıştaki katmandır ve iki farklı türde bulunur:
Yerkabuğu, tektonik plakalar adı verilen büyük parçalara ayrılmıştır. Bu plakalar, manto üzerinde hareket ederek depremlere, volkanik patlamalara ve dağ oluşumuna neden olur.
Manto, yerkabuğunun altında yer alır ve yerkürenin en büyük katmanıdır. Yaklaşık %84'ünü oluşturur. Manto, silikat minerallerinden oluşur ve yüksek sıcaklık nedeniyle kısmen erimiş haldedir. Bu kısmen erimiş kısma astenosfer denir.
Astenosfer, tektonik plakaların üzerinde hareket ettiği yumuşak bir tabakadır. Konveksiyon akımları, yani ısınan maddenin yükselmesi ve soğuyan maddenin alçalması, bu tabakada gerçekleşir ve plakaların hareketini sağlar.
Çekirdek, yerkürenin en iç katmanıdır ve iki bölümden oluşur:
Dış çekirdekteki sıvı demirin hareketi, elektrik akımları oluşturur. Bu akımlar da Dünya'nın manyetik alanını yaratır. Manyetik alan, bizi güneş rüzgarlarının zararlı etkilerinden korur.
Yerkürenin iç katmanlarına doğru gidildikçe sıcaklık ve basınç artar. Yüzeyde ortalama 15°C olan sıcaklık, çekirdekte 5000°C'ye kadar ulaşır. Basınç ise yüzeyde 1 atmosfer iken, çekirdekte milyonlarca atmosfere kadar yükselir. Bu yüksek sıcaklık ve basınç, maddelerin fiziksel hallerini ve davranışlarını derinden etkiler.
