10. Sınıf Fizik 1. Dönem 2. Yazılı 2. Senaryo Hazırlık Notları 🚀
Hareket ve Kuvvet 🏃♀️
Bağıl Hareket: Farklı gözlem çerçevelerinden hareketin nasıl algılandığını inceler. Örneğin, bir trende oturan birinin dışarıyı farklı, dışarıdaki birinin treni farklı görmesi.
Newton'ın Hareket Yasaları:
1. Yasa (Eylemsizlik): Bir cisme etkiyen net kuvvet sıfır ise, cisim hareket durumunu korur. 😴
2. Yasa (Temel Yasa): $F = ma$ (Kuvvet = kütle x ivme). Bir cisme uygulanan kuvvet, cismin ivmesiyle doğru orantılıdır. 📈
3. Yasa (Etki-Tepki): Her etkiye karşı eşit ve zıt bir tepki vardır. 🤝
Sürtünme Kuvveti: Hareket halindeki veya hareket etmeye çalışan bir cisme karşı koyan kuvvettir. 🚧
Kinetik Sürtünme: Hareket halindeki cisimlere etki eder.
Statik Sürtünme: Hareketsiz cisimlere etki eder ve hareketi başlatmaya karşı koyar.
Enerji 💡
İş (Work): Bir kuvvetin bir cismi yer değiştirmesi sonucu yapılan enerji transferidir. $W = F \cdot d \cdot cos(\theta)$
Kinetik Enerji: Bir cismin hareketinden dolayı sahip olduğu enerjidir. $KE = \frac{1}{2}mv^2$
Potansiyel Enerji: Bir cismin konumundan dolayı sahip olduğu enerjidir.
Yerçekimi Potansiyel Enerjisi: $PE = mgh$
Elastik Potansiyel Enerji: $PE = \frac{1}{2}kx^2$
Enerjinin Korunumu: Bir sistemde toplam enerji sabittir; enerji yoktan var edilemez veya vardan yok edilemez, sadece bir türden diğerine dönüşebilir. ♻️
Güç (Power): Birim zamanda yapılan iştir. $P = \frac{W}{t}$
Isı ve Sıcaklık 🔥
Isı: Sıcaklık farkından dolayı transfer olan enerjidir.
Sıcaklık: Bir maddenin ortalama moleküler kinetik enerjisinin bir ölçüsüdür.
Isı Transferi:
İletim: Katılarda moleküller arası çarpışmalarla ısı transferi.
Konveksiyon: Akışkanlarda (sıvı ve gazlarda) ısı transferi.
Radyasyon: Elektromanyetik dalgalar yoluyla ısı transferi (örneğin, güneşten gelen ısı). ☀️
Hal Değişimi: Maddenin katı, sıvı veya gaz halleri arasında geçişi. Erime, donma, buharlaşma, yoğuşma, süblimleşme, kırağılaşma.
