1. Dünya Savaşı Ne Zaman Başladı ve Bitti?

Question

Bu savaşın başlangıç ve bitiş tarihlerini karıştırıyorum. Özellikle savaşın sona erdiği tarih olan 1918 mi yoksa antlaşmaların imzalandığı 1919 mu doğru, emin olamıyorum. Bu konuda netleşmek istiyorum.

Answer 1

# 🌍 1. Dünya Savaşı: Tarihin Büyük Felaketinin Başlangıcı ve Sonu

Modern tarihin en yıkıcı çatışmalarından biri olan 1. Dünya Savaşı, dünya düzenini kökten değiştiren, milyonlarca insanın hayatını kaybettiği ve siyasi haritaları yeniden çizen küresel bir trajediydi. Bu makalede, savaşın başlangıç ve bitiş tarihlerini, bu tarihlerin arkasındaki kritik olayları ve savaşın genel seyrini keşfedeceğiz.

🎯 Savaşın Başlangıcı: 1914'teki Kıvılcım

1. Dünya Savaşı resmi olarak 28 Temmuz 1914 tarihinde başladı. Ancak bu tarihe giden yol, bir dizi karmaşık ittifak, milliyetçilik ve emperyal rekabetle döşenmişti.

⚙️ Tetiği Çeken Olay: Saraybosna Suikasti

Savaşın doğrudan tetikleyicisi, 28 Haziran 1914'te Avusturya-Macaristan İmparatorluğu veliahtı Arşidük Franz Ferdinand'ın Saraybosna'da bir Sırp milliyetçisi olan Gavrilo Princip tarafından öldürülmesiydi. Bu olay, şu zincirleme reaksiyona yol açtı:

• 🇦🇹 28 Temmuz: Avusturya-Macaristan, Sırbistan'a savaş ilan etti.
• 🤝 İttifaklar Devreye Girdi: Rusya (Sırbistan'ın müttefiki) seferberlik ilan etti.
• 🇩🇪 1 Ağustos: Almanya (Avusturya'nın müttefiki) Rusya'ya savaş ilan etti.
• 🇫🇷 3 Ağustos: Almanya, Fransa'ya savaş ilan etti ve tarafsız Belçika'yı işgal etti.
• 🇬🇧 4 Ağustos: Birleşik Krallık, Belçika'nın tarafsızlığının ihlalini gerekçe göstererek Almanya'ya savaş ilan etti.

Bir ay gibi kısa bir sürede, Avrupa'nın büyük güçleri birbirine girmiş, savaş kıtayı ve sonrasında dünyanın birçok bölgesini sarmıştı.

🕊️ Savaşın Bitişi: 1918'deki Ateşkes

1. Dünya Savaşı, dört yıllık kanlı çatışmaların ardından 11 Kasım 1918 saat 11:00'de (Fransa saatiyle) yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasıyla sona erdi. Bu nedenle 11 Kasım, birçok ülkede Anma Günü olarak kutlanır.

📉 Savaşı Bitiren Gelişmeler

• 🇺🇸 ABD'nin Savaşa Girişi (1917): Almanya'nın denizaltı savaşı ve Zimmerman Telgrafı, ABD'yi İtilaf Devletleri yanında savaşa soktu. Taze asker ve kaynaklar savaşın dengesini değiştirdi.
• 💥 Merkezi Güçlerin Çöküşü: 1918 yaz ve sonbaharında İtilaf Devletleri'nin "Yüz Gün Taarruzu" başarılı oldu.
  • 🇹🇷 Osmanlı İmparatorluğu: 30 Ekim 1918'de Mondros Mütarekesi'ni imzaladı.
  • 🇦🇹 Avusturya-Macaristan: 3 Kasım 1918'de ateşkes imzaladı.
  • 🇩🇪 Almanya: İç devrim (Kasım Devrimi) ve askeri çöküş nedeniyle mütareke istemek zorunda kaldı.

Compiègne Ormanı'nda imzalanan ateşkes, batı cephesindeki çatışmaları durdurdu. Ancak savaşın resmi olarak sona ermesi, 1919-1920 yıllarında imzalanan barış antlaşmalarıyla (en önemlisi Versailles Antlaşması) oldu.

📊 Savaşın Özet Tablosu

🎭 Taraflar:
İtilaf Devletleri (Fransa, İngiltere, Rusya, sonradan İtalya, ABD) vs. İttifak Devletleri (Almanya, Avusturya-Macaristan, Osmanlı İmparatorluğu, Bulgaristan)

⏳ Süre:
28 Temmuz 1914 - 11 Kasım 1918 (4 yıl, 3 ay, 14 gün)

📍 Kapsam:
Avrupa, Afrika, Orta Doğu, Asya-Pasifik, denizler ve okyanuslar (İlk gerçek küresel savaş)

💀 Kayıplar:
Asker ve sivil yaklaşık 16-20 milyon ölü, 20 milyondan fazla yaralı.

💡 Sonuç ve Mirası

1. Dünya Savaşı, "tüm savaşları sonlandıracak savaş" olmadı. Aksine, ağır yaptırımlar içeren barış antlaşmaları, ekonomik kriz ve yükselen aşırılıkçı ideolojiler, dünyayı sadece 20 yıl sonra daha büyük bir yıkıma, 2. Dünya Savaşı'na sürükledi. Savaş, dört büyük imparatorluğun (Osmanlı, Avusturya-Macaristan, Alman, Rus) çöküşüne, ulus-devletlerin yükselişine ve Orta Doğu'nun günümüze kadar uzanan siyasi haritasının çizilmesine neden oldu. 11 Kasım 1918 saat 11:00, sadece bir savaşın değil, bir çağın sonunu simgeler.

1. Dünya Savaşı, insanlık tarihindeki dönüm noktalarından biridir ve başlangıç ve bitiş tarihleri, bu büyük trajedinin zaman çerçevesini anlamak için temel bilgilerdir.