🌍 10. Sınıf Coğrafya 1. Dönem 1. Yazılı: 6. Senaryo MEB Soruları
10. sınıf coğrafya dersinin ilk yazılısı yaklaşıyor ve MEB'in yayınladığı senaryolar sınava hazırlanırken size yol gösterecek en önemli kaynaklardan biri. Bu yazıda, 6. senaryoya göre hazırlanmış olası soruları ve cevaplarını inceleyeceğiz. Unutmayın, coğrafya sadece ezber değil, aynı zamanda anlama ve yorumlama becerisi gerektirir. Başarılar!
🗺️ Coğrafi Konum ve Koordinat Sistemi
- 🧭 Enlem: Ekvator'a olan açısal uzaklıktır. Paralel daireleri oluşturur. Ekvator 0° enlemindedir.
- 🌐 Boylam: Başlangıç meridyeni olan Greenwich'e olan açısal uzaklıktır. Meridyen yaylarını oluşturur.
- 📍 Mutlak Konum: Bir yerin enlem ve boylam değerleri ile ifade edilen konumudur. Değişmez.
- 🌍 Göreceli Konum: Bir yerin çevresindeki diğer yerlere, yeryüzü şekillerine, ulaşım yollarına göre tanımlanan konumudur. Değişebilir.
🏞️ Harita Bilgisi
- 🗺️ Harita: Yeryüzünün tamamının veya bir bölümünün, belirli bir ölçek dahilinde küçültülerek bir düzleme aktarılmasıdır.
- 📏 Ölçek: Harita üzerindeki bir uzunluğun, gerçekte ne kadar uzunluğa karşılık geldiğini gösterir.
- 📍 Büyük Ölçekli Haritalar: Ayrıntıyı daha çok gösterir, küçültme oranı daha azdır.
- 🌎 Küçük Ölçekli Haritalar: Ayrıntıyı daha az gösterir, küçültme oranı daha fazladır.
- 📊 Tematik Haritalar: Belirli bir konuyu göstermek için hazırlanmış haritalardır (nüfus, iklim, bitki örtüsü vb.).
🌍 Dünya'nın Şekli ve Hareketleri
- 🔵 Dünya'nın Şekli: Geoid'dir. Kutuplardan basık, Ekvator'dan şişkin kendine özgü bir şekildir.
- ☀️ Günlük Hareket: Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönmesidir. Gece ve gündüz oluşur, yerel saat farkları ortaya çıkar.
- 📅 Yıllık Hareket: Dünya'nın Güneş etrafında dönmesidir. Mevsimler oluşur, sıcaklık farkları meydana gelir.
- ☀️ Eksen Eğikliği: Dünya'nın dönme ekseninin yörünge düzlemine göre eğik olmasıdır. Mevsimlerin oluşmasında temel etkendir.
🌡️ İklim Elemanları
- 🌡️ Sıcaklık: Bir yerin ısınma derecesidir. Enlem, yükselti, denize yakınlık gibi faktörlerden etkilenir.
- 💧 Basınç: Havanın yeryüzüne uyguladığı kuvvettir. Sıcaklık ve yükselti ile ters orantılıdır.
- 💨 Rüzgarlar: Yüksek basınçtan alçak basınca doğru hareket eden hava akımlarıdır.
- 🌧️ Yağış: Atmosferdeki su buharının yoğunlaşarak yeryüzüne düşmesidir.
🌳 Bitki Örtüsü ve Topraklar
- 🌲 Bitki Örtüsü: Bir bölgede doğal olarak yetişen bitki topluluğudur. İklim, toprak ve yer şekillerinden etkilenir.
- 🌱 Toprak: Yeryüzünün en üst katmanıdır. Kayaçların ayrışması ve organik maddelerin karışmasıyla oluşur.
- 🏜️ Çöl İklimi: Kurak ve sıcak iklim tipidir. Bitki örtüsü çok seyrektir.
- 🌿 Ilıman İklim: Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır. Maki bitki örtüsü yaygındır.
Umarım bu özet, 10. sınıf coğrafya yazılısına hazırlanırken size yardımcı olur. Başarılar!
