🎨 10. Sınıf Felsefe 1. Dönem 2. Yazılı MEB Örnek Soruları ve Cevapları
Merhaba gençler! Felsefe yazılısı yaklaşıyor ve biraz heyecanlı olduğunuzu biliyorum. Ama merak etmeyin, bu yazıda MEB'in yayınladığı örnek soruları ve cevaplarını inceleyerek sınavda başarılı olmanıza yardımcı olacağım. Hazırsanız, başlayalım!
🧠 Felsefenin Anlamı ve Kapsamı
- 💡 Felsefe Nedir? Felsefe, varlık, bilgi, değerler gibi temel konular üzerine düşünme ve sorgulama etkinliğidir.
- ❓ Felsefenin Amacı: Felsefenin temel amacı, evreni, insanı ve yaşamı anlamaya çalışmaktır.
- 🌍 Felsefenin Kapsamı: Felsefe; etik, estetik, epistemoloji (bilgi felsefesi), metafizik (varlık felsefesi) gibi farklı alanları kapsar.
🤔 Bilgi Felsefesi (Epistemoloji)
- 🍎 Bilgi Nedir? Bilgi, doğrulukla desteklenmiş inançtır.
- 🔑 Bilgi Kaynakları: Duyular, akıl, deney ve sezgi bilgiye ulaşma yollarımızdır.
- ✅ Doğruluk ve Gerçeklik: Doğruluk, bilginin gerçeklikle uyuşmasıdır. Gerçeklik ise zihnimizden bağımsız olarak var olandır.
🌟 Varlık Felsefesi (Metafizik)
- 🌌 Varlık Nedir? Varlık, var olan her şeydir. Somut (elle tutulur) ve soyut (düşünce) varlıklar vardır.
- 🧱 Varlığın Temel Nitelikleri: Değişim, süreklilik, birlik ve çokluk varlığın temel özelliklerindendir.
- ❓ Evrenin Anlamı: Metafizik, evrenin kökeni ve anlamı gibi sorulara cevap arar.
📜 Etik (Ahlak Felsefesi)
- ⚖️ Etik Nedir? Etik, doğru ve yanlış davranışları inceleyen felsefe dalıdır.
- 🎯 Ahlaki Değerler: Adalet, dürüstlük, saygı gibi değerler ahlaki davranışlarımızı yönlendirir.
- ❓ Evrensel Ahlak Yasası: Bazı filozoflar, tüm insanlar için geçerli olan evrensel ahlak yasalarının olup olmadığını tartışır.
🎭 Estetik (Sanat Felsefesi)
- 🎨 Estetik Nedir? Estetik, güzellik ve sanat üzerine düşünen felsefe dalıdır.
- ✨ Güzellik Kavramı: Güzellik, öznel (kişiden kişiye değişen) ve nesnel (herkes için aynı olan) olarak algılanabilir.
- 🖼️ Sanatın Amacı: Sanat, duyguları ifade etme, toplumu eleştirme veya sadece estetik zevk verme gibi farklı amaçlara hizmet edebilir.
📝 Örnek Soru ve Cevaplar
Şimdi de MEB'in yayınladığı örnek sorulardan bazılarına ve cevaplarına bakalım:
❓ 1. Soru: Felsefenin günlük hayattaki önemi nedir? Açıklayınız.
Cevap: Felsefe, günlük hayatta karşılaştığımız sorunlara farklı açılardan bakmamızı sağlar. Eleştirel düşünme becerimizi geliştirerek daha bilinçli kararlar vermemize yardımcı olur. Ayrıca, başkalarının düşüncelerine saygı duymayı ve farklı bakış açılarını anlamayı öğretir.
❓ 2. Soru: Bilgi felsefesine göre bilginin kaynakları nelerdir? Örneklerle açıklayınız.
Cevap: Bilginin temel kaynakları şunlardır:
- 👁️ Duyular: Görme, duyma, tatma, koklama ve dokunma yoluyla elde ettiğimiz bilgiler. Örneğin, bir elmanın kırmızı olduğunu görmek.
- 🧠 Akıl: Mantık yürüterek ve düşünerek elde ettiğimiz bilgiler. Örneğin, "Bütün insanlar ölümlüdür, Sokrates bir insandır, o halde Sokrates de ölümlüdür" çıkarımını yapmak.
- 🧪 Deney: Gözlem ve deneyler yoluyla elde ettiğimiz bilgiler. Örneğin, suyun 100 derecede kaynadığını deneyerek öğrenmek.
- 💡 Sezgi: Aniden ve kendiliğinden ortaya çıkan bilgiler. Örneğin, bir problemin çözümünü birdenbire anlamak.
❓ 3. Soru: Etik (ahlak felsefesi) neyi inceler? Ahlaki bir eylemi değerlendirirken nelere dikkat etmeliyiz?
Cevap: Etik, doğru ve yanlış davranışları, ahlaki değerleri ve ilkeleri inceler. Ahlaki bir eylemi değerlendirirken şunlara dikkat etmeliyiz:
- 🎯 Niyet: Eylemi yaparken güdülen amaç neydi?
- 📜 Sonuçlar: Eylemin başkaları üzerindeki etkileri neler oldu?
- ⚖️ Değerler: Eylem, hangi ahlaki değerlere uygun veya aykırı?
- 👤 Sorumluluk: Eylemin sonuçlarından kim sorumlu?
Umarım bu yazı, felsefe yazılısına hazırlanmanıza yardımcı olur. Başarılar dilerim!
