📚 10. Sınıf Fizik 1. Dönem 1. Yazılıya Hazırlık: 10. Senaryo MEB Soruları
Merhaba gençler! Fizik yazılısı yaklaşıyor ve kafanızda soru işaretleri mi var? Merak etmeyin, bu yazıda MEB'in hazırladığı 10. senaryoya göre çıkabilecek soruları inceleyeceğiz ve konuları tekrar edeceğiz. Hazırsanız, başlayalım!
💡 1. Bölüm: Vektörler
Vektörler, fizikte yönü ve büyüklüğü olan büyüklükleri ifade etmek için kullanılır. Kuvvet, hız, ivme gibi kavramlar vektörel büyüklüklerdir.
- 📏 Vektörlerin Gösterimi: Vektörler, genellikle bir ok ile gösterilir. Okun uzunluğu vektörün büyüklüğünü, okun yönü ise vektörün yönünü belirtir.
- ➕ Vektörlerde Toplama: Vektörler toplanırken, aynı doğrultudaki vektörler cebirsel olarak toplanır. Farklı doğrultudaki vektörler ise bileşenlerine ayrılarak toplanır.
- ➖ Vektörlerde Çıkarma: Vektörlerde çıkarma işlemi, çıkarılacak vektörün tersinin alınarak toplama işlemine dönüştürülmesiyle yapılır.
- ➗ Vektörlerde Bileşenlerine Ayırma: Bir vektörü, yatay (x) ve düşey (y) bileşenlerine ayırarak işlemleri kolaylaştırabiliriz.
🧲 2. Bölüm: Bağıl Hareket
Bağıl hareket, bir gözlemcinin başka bir hareketli cisme göre hareketini tanımlar. Örneğin, hareket halindeki bir trende oturan bir yolcu, dışarıdaki bir ağaca göre hareket ediyor olarak algılanır.
- 🚗 Bağıl Hız: Bağıl hız, gözlemcinin hızından, gözlemlenen cismin hızının çıkarılmasıyla bulunur. Vbağıl = Vcisim - Vgözlemci
- 🌊 Nehir Problemleri: Nehirde hareket eden bir teknenin hızı, nehrin akıntı hızıyla etkileşime girer. Bu durumda, teknenin yere göre hızı, teknenin suya göre hızı ile akıntı hızının vektörel toplamına eşittir.
💥 3. Bölüm: Newton'un Hareket Yasaları
Newton'un hareket yasaları, cisimlerin hareketini açıklayan temel prensipleri içerir.
- ⚖️ 1. Yasa (Eylemsizlik Yasası): Bir cisme dışarıdan bir kuvvet etki etmediği sürece, duruyorsa durmaya, hareketliyse sabit hızla hareket etmeye devam eder.
- 💪 2. Yasa (Temel Yasa): Bir cisme uygulanan net kuvvet, cismin kütlesi ile ivmesinin çarpımına eşittir. F = m * a
- 🤝 3. Yasa (Etki-Tepki Yasası): Her etkiye karşı eşit büyüklükte ve zıt yönde bir tepki vardır.
✍️ Örnek Soru Çözümleri
Şimdi de öğrendiklerimizi pekiştirmek için birkaç örnek soru çözelim:
Soru 1: Bir cisme etki eden kuvvetler F1 = (3,4) N ve F2 = (-1,2) N ise, net kuvvet nedir?
Çözüm: Net kuvvet, F1 ve F2 vektörlerinin toplamıdır. Fnet = (3-1, 4+2) = (2,6) N
Soru 2: Bir araba 2 m/s2 ivme ile hızlanıyor. Arabanın kütlesi 1000 kg ise, arabaya etki eden net kuvvet nedir?
Çözüm: F = m * a formülünden, F = 1000 kg * 2 m/s2 = 2000 N
Umarım bu tekrar, yazılıya hazırlanmanıza yardımcı olur. Başarılar dilerim!
