🧪 10. Sınıf Kimya 2. Dönem 2. Yazılı 9. Senaryo: Sınava Hazırlık Rehberi
Merhaba gençler! Kimya sınavı yaklaşıyor ve bu senaryo, sınavda karşınıza çıkabilecek konuları tekrar etmenize yardımcı olacak. Sakin olun, konuları adım adım inceleyelim.
🌡️ Asitler ve Bazlar
Asitler ve bazlar, kimyanın temel taşlarından. Günlük hayatta sıkça karşılaştığımız bu maddelerin özelliklerini ve tepkimelerini anlamak çok önemli.
- 🍋 Asitler: Ekşi tada sahiptirler, mavi turnusol kağıdını kırmızıya çevirirler ve metallerle tepkimeye girerek hidrojen gazı oluştururlar. Örnek: Hidroklorik asit (HCl), Sülfürik asit (H₂SO₄).
- 🧼 Bazlar: Acı tada sahiptirler, kırmızı turnusol kağıdını maviye çevirirler ve ele kayganlık hissi verirler. Örnek: Sodyum hidroksit (NaOH), Potasyum hidroksit (KOH).
- ⚖️ pH Kavramı: Bir çözeltinin asidik veya bazik olma derecesini gösteren ölçüdür. pH değeri 7 ise nötr, 7'den küçükse asidik, 7'den büyükse baziktir.
- 🔥 Nötralleşme Tepkimesi: Bir asit ile bir bazın tepkimeye girerek tuz ve su oluşturmasıdır. Bu tepkime genellikle ısı açığa çıkarır (ekzotermik).
⚗️ Kimyasal Tepkimeler ve Denklemler
Kimyasal tepkimeler, maddelerin yeni maddelere dönüşüm sürecidir. Bu süreçleri denklemlerle ifade etmek, tepkimenin nasıl gerçekleştiğini anlamamızı sağlar.
- ✍️ Kimyasal Denklem Yazma: Tepkimeye giren maddeler (reaktifler) sol tarafa, oluşan maddeler (ürünler) sağ tarafa yazılır. Aralarına ok işareti konulur.
- 🔢 Denklem Denkleştirme: Kimyasal tepkimelerde atom sayısı korunmalıdır. Bu nedenle denklemler denkleştirilir. En küçük tam sayılarla atom sayıları eşitlenir.
- 🔥 Ekzotermik ve Endotermik Tepkimeler:
- 🔥 Ekzotermik: Isı açığa çıkaran tepkimelerdir.
- ❄️ Endotermik: Isı alan tepkimelerdir.
💧 Çözeltiler ve Çözünürlük
Çözeltiler, bir maddenin başka bir madde içinde homojen olarak dağılmasıyla oluşur. Çözünürlük ise bir maddenin belirli bir sıcaklıkta çözücü içinde çözünebilme miktarıdır.
- ➕ Çözücü ve Çözünen: Çözeltiyi oluşturan maddelerdir. Çözücü, genellikle miktarı daha fazla olan maddedir.
- 📈 Çözünürlüğe Etki Eden Faktörler: Sıcaklık, basınç (özellikle gazlar için) ve çözücü-çözünen etkileşimleri çözünürlüğü etkiler.
- 💧 Doymuş, Doymamış ve Aşırı Doymuş Çözeltiler:
- 💧 Doymuş: Belirli bir sıcaklıkta çözebileceği maksimum madde miktarını çözmüş çözeltidir.
- 💧 Doymamış: Daha fazla madde çözebilecek durumda olan çözeltidir.
- 💧 Aşırı Doymuş: Normalde çözebileceğinden daha fazla madde çözmüş, kararsız çözeltidir.
🔋 Kimyasal Hesaplamalar
Kimyasal hesaplamalar, tepkimelerde yer alan maddelerin miktarlarını belirlemek için kullanılır. Mol kavramı ve Avogadro sayısı bu hesaplamaların temelini oluşturur.
- 🧪 Mol Kavramı: Bir maddenin 6.022 x 10²³ tane taneciğini (atom, molekül, iyon vb.) içeren madde miktarına denir.
- ⚖️ Mol Kütlesi: Bir mol maddenin kütlesidir (gram/mol). Periyodik tablodan elementlerin atom kütleleri bulunarak hesaplanır.
- ➕ Kütle, Mol ve Tanecik Sayısı İlişkisi: Bu üç kavram arasında dönüşümler yapmak için formüller kullanılır.
- ⚖️ Kimyasal Tepkimelerde Miktarsal Hesaplamalar: Denklem denkleştirildikten sonra, tepkimeye giren ve oluşan maddelerin mol sayıları arasındaki oranlar kullanılarak hesaplamalar yapılır.
Unutmayın, düzenli tekrar ve bol soru çözmek başarının anahtarıdır. Sınavda başarılar!
