📚 11. Sınıf Felsefe 2. Dönem 1. Yazılıya Hazırlık: 10. Senaryo MEB Soruları
Merhaba gençler! Felsefe yazılısı yaklaşıyor ve kafanızda soru işaretleri mi var? Merak etmeyin, bu yazıda Milli Eğitim Bakanlığı'nın (MEB) hazırladığı 10. senaryoya uygun sorularla felsefe konularını tekrar edeceğiz. Unutmayın, felsefe sadece ezber değil, düşünme sanatıdır! O halde, gelin bu sorularla hem konuları hatırlayalım hem de felsefi düşünme becerilerimizi geliştirelim.
🤔 1. Soru: Bilgi Felsefesi (Epistemoloji)
Soru: Bilgi nedir? Bilginin kaynakları nelerdir? Günlük hayattan örneklerle açıklayınız.
- 💡 Bilgi: Bir şey hakkında sahip olduğumuz gerçek ve doğrulanmış anlayıştır.
- 🌱 Bilginin Kaynakları:
- 🍎 Duyu Deneyimi (Empirizm): Gözlem, dokunma, tatma gibi duyularımız aracılığıyla elde ettiğimiz bilgilerdir. Örneğin, elmanın kırmızı olduğunu görmek.
- 🧠 Akıl (Rasyonalizm): Mantık yürütme, analiz etme ve düşünme yoluyla elde ettiğimiz bilgilerdir. Örneğin, 2+2=4 olduğunu akıl yoluyla bilmek.
- 🗣️ Otorite: Güvendiğimiz kişilerden veya kaynaklardan (kitaplar, öğretmenler vb.) edindiğimiz bilgilerdir. Örneğin, bir doktorun sağlık tavsiyelerine uymak.
- ✨ Sezgi: Aniden aklımıza gelen, mantıksal bir açıklaması olmayan bilgilerdir. Örneğin, bir tehlikeyi önceden hissetmek.
💭 2. Soru: Varlık Felsefesi (Ontoloji)
Soru: Varlık nedir? Gerçeklik ve görünüş arasındaki farkı örneklerle açıklayınız.
- 🌌 Varlık: Var olan her şeydir. Somut (elle tutulur, gözle görülür) veya soyut (düşünceler, kavramlar) olabilir.
- 🎭 Gerçeklik ve Görünüş:
- 🌳 Gerçeklik: Bir şeyin özünde olduğu halidir. Örneğin, bir ağacın aslında odun ve hücrelerden oluşması.
- 🖼️ Görünüş: Bir şeyin bize göründüğü halidir. Örneğin, bir ağacı yeşil ve büyük olarak algılamamız. Gerçeklik, görünüşün altında yatan özü ifade eder.
🕊️ 3. Soru: Ahlak Felsefesi (Etik)
Soru: Ahlak nedir? İyi ve kötü kavramlarını farklı ahlaki yaklaşımlarla değerlendiriniz.
- ⚖️ Ahlak: Bir toplumda veya bireyde doğru ve yanlış davranışları belirleyen kurallar ve değerlerdir.
- 🌟 İyi ve Kötü Kavramları:
- 😊 Faydacılık (Utilitarizm): Bir eylemin sonucu, çoğunluğun mutluluğunu sağlıyorsa iyidir. Örneğin, bir aşı geliştirmek birçok insanın hayatını kurtaracağı için iyidir.
- 😇 Ödev Ahlakı (Deontoloji): Bir eylemin ahlaki değeri, niyetine ve evrensel ahlak yasalarına uygunluğuna bağlıdır. Örneğin, yalan söylemek hiçbir zaman iyi değildir, çünkü yalan söylemek evrensel bir ahlak yasasına aykırıdır.
- 🎯 Erdem Ahlakı (Virtue Ethics): İyi olmak, erdemli olmakla ilgilidir. Cesaret, dürüstlük, adalet gibi erdemlere sahip olmak önemlidir. Örneğin, zor durumda bile dürüst kalmak erdemli bir davranıştır.
🎨 4. Soru: Sanat Felsefesi (Estetik)
Soru: Güzellik nedir? Sanatın tanımı ve işlevleri hakkında bilgi veriniz.
- 💖 Güzellik: Hoşumuza giden, bize keyif veren ve estetik bir deneyim yaşatan niteliktir. Güzellik, kişiden kişiye değişebilir (öznel) veya nesnel (evrensel) olabilir.
- 🎭 Sanat:
- 🎨 Tanımı: İnsanların duygu, düşünce ve hayallerini çeşitli araçlarla (resim, heykel, müzik, edebiyat vb.) ifade etme biçimidir.
- 🎵 İşlevleri:
- ✨ Estetik Haz: Sanat eserleri bize güzellik ve keyif verir.
- 🗣️ İfade: Sanatçılar, sanat eserleri aracılığıyla duygularını ve düşüncelerini ifade ederler.
- 🌱 Toplumsal Eleştiri: Sanat, toplumsal sorunlara dikkat çekebilir ve eleştirebilir.
- 🧠 Düşündürme: Sanat eserleri bizi düşünmeye ve sorgulamaya teşvik eder.
Umarım bu sorular, felsefe yazılısına hazırlanmanıza yardımcı olur. Unutmayın, felsefe sadece ders değil, hayata bakış açısıdır. Başarılar!
