📚 11. Sınıf Felsefe 2. Dönem 1. Yazılı: 3. Senaryo MEB Soruları
Merhaba sevgili 11. sınıf öğrencileri! Felsefe yazılısı yaklaşıyor ve kafanızda soru işaretleri mi var? Merak etmeyin, bu yazıda MEB'in hazırladığı senaryolara uygun, kapsamlı bir tekrar yapacağız. Unutmayın, felsefe sadece ezber değil, anlamak ve düşünmektir. Başarılar!
🤔 Felsefenin Anlamı ve Alanları
Felsefe, varlık, bilgi, değer, akıl, zihin ve dil gibi konularla ilgili temel soruları ele alan bir düşünce disiplinidir. Felsefe, sadece soyut kavramlarla değil, aynı zamanda günlük hayatımızla da yakından ilgilidir.
- 🍎 Varlık Felsefesi (Ontoloji): Varlığın ne olduğunu, temel özelliklerini ve türlerini inceler. "Evrende neler var?", "Gerçeklik nedir?" gibi sorulara cevap arar.
- 🧠 Bilgi Felsefesi (Epistemoloji): Bilginin kaynağı, sınırları ve doğruluğu gibi konuları ele alır. "Bilgiye nasıl ulaşırız?", "Bilgimiz ne kadar güvenilir?" gibi soruları sorar.
- ⚖️ Değer Felsefesi (Aksiyoloji): Değerlerin ne olduğunu, nasıl oluştuğunu ve önemini inceler. Etik (ahlak felsefesi), estetik (sanat felsefesi) ve siyaset felsefesi gibi alt dalları vardır.
💡 İlk Çağ Felsefesi: Thales'ten Sokrates'e
İlk Çağ felsefesi, Antik Yunan'da doğmuş ve Batı düşüncesinin temelini oluşturmuştur. Bu dönemde filozoflar, evrenin kökenini, doğanın işleyişini ve insanın yerini anlamaya çalışmışlardır.
- 🌊 Thales: Felsefenin babası olarak kabul edilir. Her şeyin temelinde suyun olduğunu savunmuştur.
- ⚛️ Demokritos: Atomcu görüşün öncüsüdür. Evrenin atomlardan ve boşluktan oluştuğunu ileri sürmüştür.
- 👤 Sokrates: "Bildiğim tek şey, hiçbir şey bilmediğimdir" sözüyle tanınır. Sorgulama yöntemini (diyalektik) kullanarak insanları düşünmeye teşvik etmiştir.
🎭 Platon ve Aristoteles: İdealizm ve Realizm
Platon ve Aristoteles, Sokrates'in öğrencileri olmuş ve felsefe tarihine damga vurmuşlardır. Platon idealist, Aristoteles ise realist bir yaklaşım benimsemiştir.
- ✨ Platon: İdealar kuramıyla tanınır. Ona göre, gerçek dünya duyularımızla algıladığımız dünya değil, ideaların (mükemmel formların) dünyasıdır.
- 🌍 Aristoteles: Platon'un öğrencisi olmasına rağmen, idealar kuramına karşı çıkmıştır. Ona göre, gerçeklik somut nesnelerde ve dünyadadır. Gözlem ve deneyime önem vermiştir.
🤔 Orta Çağ Felsefesi: İnanç ve Akıl
Orta Çağ felsefesi, Hristiyanlık ve İslamiyet gibi dinlerin etkisi altında gelişmiştir. Bu dönemde filozoflar, inanç ve aklı uzlaştırmaya çalışmışlardır.
- ✝️ Augustinus: Hristiyan felsefesinin önemli temsilcilerindendir. Tanrı'nın varlığını ve insanın günahkar doğasını savunmuştur.
- ☪️ İbn-i Sina: İslam felsefesinin önde gelen isimlerindendir. Tıp, matematik ve felsefe alanlarında önemli çalışmalar yapmıştır. Aklı ve vahyi uzlaştırmaya çalışmıştır.
🌟 Rönesans Felsefesi: Hümanizm ve Bilim
Rönesans felsefesi, Orta Çağ'ın dogmatik düşüncesine karşı bir tepki olarak doğmuştur. İnsan merkezli (hümanist) bir yaklaşım benimsenmiş ve bilimsel gelişmeler hız kazanmıştır.
- 🧑🤝🧑 Hümanizm: İnsanın değerini ve yeteneklerini ön plana çıkaran bir düşünce akımıdır. İnsan aklına ve özgürlüğüne vurgu yapar.
- 🔬 Bilimsel Devrim: Kopernik, Galileo ve Newton gibi bilim insanları, evrenin işleyişini açıklamaya yönelik yeni teoriler geliştirmişlerdir. Gözlem, deney ve matematiksel akıl yürütme ön plana çıkmıştır.
Umarım bu tekrar, yazılı sınavınızda başarılı olmanıza yardımcı olur. Bol şans!
