🧪 11. Sınıf Kimya 2. Dönem 1. Yazılı: 6. Senaryo MEB Soruları Çözümleri ve Konu Anlatımı
Merhaba gençler! 11. sınıf kimya 2. dönem 1. yazılı sınavına hazırlanırken, MEB'in yayınladığı senaryoları çözmek başarınızı artırmanın en iyi yollarından biri. Bu yazıda, 6. senaryodaki soruları detaylı bir şekilde inceleyecek ve konuları tekrar edeceğiz. Hazırsanız başlayalım!
⚛️ 1. Soru: Tepkime Hızı ve Faktörler
Soru: Bir tepkimenin hızını etkileyen faktörleri açıklayınız ve her bir faktörün tepkime hızını nasıl değiştirdiğini örneklerle gösteriniz.
- 🌡️ Sıcaklık: Sıcaklık arttıkça taneciklerin kinetik enerjisi artar, bu da daha fazla çarpışma ve daha hızlı tepkime demektir. Örneğin, yiyecekleri buzdolabında saklamak bozulma hızını yavaşlatır.
- 🔥 Katalizör: Katalizörler, tepkimeyi hızlandıran ancak tepkime sonunda değişmeden kalan maddelerdir. Katalizörler, aktivasyon enerjisini düşürerek tepkimenin daha kolay gerçekleşmesini sağlar. Örneğin, otomobillerdeki katalitik konvertörler zararlı gazları daha az zararlı gazlara dönüştürür.
- 🧪 Konsantrasyon: Reaktiflerin konsantrasyonu arttıkça, çarpışma olasılığı artar ve tepkime hızı da artar. Örneğin, odun yakarken oksijen konsantrasyonu (havadaki oksijen miktarı) arttırılırsa daha hızlı yanar.
- 🧱 Yüzey Alanı: Katı reaktifler için yüzey alanı arttıkça tepkime hızı da artar. Çünkü daha fazla tanecik tepkimeye girebilir. Örneğin, toz şeker, küp şekere göre daha hızlı çözünür.
⚖️ 2. Soru: Kimyasal Denge
Soru: Kimyasal denge nedir? Bir tepkimenin dengede olduğunu nasıl anlarız? Le Chatelier ilkesini açıklayınız.
Kimyasal denge, ileri ve geri tepkime hızlarının eşit olduğu ve reaktif ile ürünlerin konsantrasyonlarının sabit kaldığı durumdur. Denge dinamiktir, yani tepkime sürekli devam eder, ancak net bir değişiklik olmaz.
Bir tepkimenin dengede olduğunu şu şekilde anlarız:
- 🔄 İleri ve geri tepkime hızları eşitse
- 📈 Reaktif ve ürünlerin konsantrasyonları zamanla değişmiyorsa
- 🌈 Gözle görülebilir bir değişim olmuyorsa (renk değişimi, çökelti oluşumu vb.)
Le Chatelier İlkesi: Bir denge tepkimesine dışarıdan bir etki (sıcaklık, basınç, konsantrasyon değişimi) uygulandığında, sistem bu etkiyi azaltacak yönde hareket ederek yeni bir denge kurar.
🌡️ 3. Soru: Asitler ve Bazlar
Soru: Asit ve bazların özelliklerini karşılaştırınız. pH kavramını açıklayınız ve günlük hayattan asit ve bazlara örnekler veriniz.
Asitler:
- 🍋 Ekşi tada sahiptirler.
- 🔥 Yakıcı ve aşındırıcıdırlar.
- 🧪 Mavi turnusol kağıdını kırmızıya çevirirler.
- 💧 Suda çözündüklerinde H+ iyonu verirler.
Bazlar:
- 🧼 Acı tada sahiptirler.
- 🖐️ Ele kayganlık hissi verirler.
- 🧪 Kırmızı turnusol kağıdını maviye çevirirler.
- 💧 Suda çözündüklerinde OH- iyonu verirler.
pH Kavramı: Bir çözeltinin asidik veya bazik olma derecesini gösteren bir ölçüdür. pH 0-14 arasında değişir. pH 7 nötr, pH 7'den küçükse asidik, pH 7'den büyükse baziktir.
Günlük Hayattan Örnekler:
- 🍋 Asitler: Limon suyu, sirke, mide asidi.
- 🧼 Bazlar: Sabun, deterjan, çamaşır suyu.
Umarım bu açıklamalar sınavınıza hazırlanmanıza yardımcı olur. Başarılar!
