🏃♀️ 2026 TYT Fizik: Sabit Süratli Hareket Nedir?
Sabit süratli hareket, bir cismin eşit zaman aralıklarında eşit mesafeler katettiği harekettir. Yani, cismin hızı zamanla değişmez, hep aynı kalır. Bu tür hareketi anlamak, fiziğin temelini oluşturur ve TYT sınavında karşına çıkabilecek birçok soruyu çözmene yardımcı olur.
- 🚗 Tanım: Bir cismin belirli bir yönde, aynı hızla hareket etmesidir.
- 📏 Özellikleri:
- 🍎 Hız sabittir (değişmez).
- 🍎 İvme sıfırdır (hız değişmediği için).
- 🍎 Cisim düz bir çizgi üzerinde hareket eder.
📊 Sabit Süratli Hareketin Grafikleri
Grafikler, sabit süratli hareketi görsel olarak anlamamızı sağlar. En çok kullanılan grafikler şunlardır:
📈 Konum-Zaman Grafiği
Bu grafik, cismin zamanla konumunun nasıl değiştiğini gösterir. Sabit süratli harekette, konum-zaman grafiği düz bir doğrudur. Doğrunun eğimi, cismin süratini verir.
- 🍎 Doğrunun Eğimi: $\frac{Δx}{Δt} = v$ (sürat)
- 🍎 Örnek: Eğer bir cisim 2 saniyede 10 metre yol alıyorsa, sürati $v = \frac{10}{2} = 5$ m/s'dir.
⏱️ Hız-Zaman Grafiği
Bu grafik, cismin hızının zamanla nasıl değiştiğini gösterir. Sabit süratli harekette, hız-zaman grafiği yatay bir doğrudur. Çünkü hız sabittir ve zamanla değişmez.
- 🍎 Grafiğin Altındaki Alan: Cismin aldığı yolu verir.
- 🍎 Örnek: Eğer bir cisim 5 m/s hızla 3 saniye hareket ediyorsa, aldığı yol $5 \cdot 3 = 15$ metredir.
📝 Önemli Formüller
Sabit süratli hareketi tanımlayan temel formül şudur:
$x = vt$
Burada:
- 🚗 $x$: Cismin aldığı yol (metre)
- ⏱️ $v$: Cismin sürati (m/s)
- ⏰ $t$: Geçen zaman (saniye)
💡 Örnek Soru Çözümü
Bir araba, düz bir yolda 20 m/s sabit hızla hareket ediyor. Bu araba 5 saniyede kaç metre yol alır?
Çözüm:
$x = vt$ formülünü kullanırız.
$x = 20 \cdot 5 = 100$ metre
Yani, araba 5 saniyede 100 metre yol alır.
🎯 TYT İçin İpuçları
- 🍎 Grafikleri dikkatlice incele. Eğimi ve alanı yorumlamayı öğren.
- 🍎 Formülü doğru kullan. Birimleri kontrol etmeyi unutma.
- 🍎 Soruları dikkatlice oku. Sabit süratli hareketin özelliklerini hatırla.
