🧪 8. Sınıf Fen Bilimleri 1. Dönem 1. Yazılıya Hazırlık: Senaryo 1-2-3
🧬 Senaryo 1: Hücre Bölünmesi ve Kalıtım
Bu senaryoda hücre bölünmesi (mitoz ve mayoz) ve kalıtım konularına odaklanacağız. İşte bilmeniz gerekenler:
- 🌱 Mitoz: Vücut hücrelerinde görülen, kromozom sayısının değişmediği bölünme çeşididir. Amacı büyüme, onarım ve rejenerasyondur.
- 🧬 Mayoz: Üreme hücrelerinde görülen, kromozom sayısının yarıya indiği bölünme çeşididir. Amacı üreme hücrelerinin oluşmasını sağlamaktır.
- 🧬 Kalıtım: Anne ve babadan gelen genetik özelliklerin yavrulara aktarılmasıdır. Gen, DNA üzerinde bulunan ve bir özelliği belirleyen birimdir.
- 🍎 Genotip: Bir canlının sahip olduğu genlerin tamamıdır.
- 🌳 Fenotip: Genotipin etkisiyle ortaya çıkan dış görünüş özellikleridir.
- ➕ Çaprazlama: Farklı özelliklere sahip bireylerin eşleştirilmesidir. Bu sayede yeni gen kombinasyonları elde edilebilir.
💡 Senaryo 2: Kuvvet ve Hareket
Bu senaryoda kuvvet, hareket ve enerji arasındaki ilişkiyi inceleyeceğiz. Dikkat etmeniz gerekenler:
- 💪 Kuvvet: Bir cismin hareketini değiştiren, durduran veya şeklini bozan etkidir. Birimi Newton (N)'dur.
- 🚗 Sürat: Bir cismin birim zamanda aldığı yoldur. Sürat = Yol / Zaman formülüyle hesaplanır.
- 🚀 Hız: Bir cismin birim zamanda yaptığı yer değiştirmedir. Yönü ve büyüklüğü olan bir vektörel büyüklüktür.
- ⚡ Enerji: İş yapabilme yeteneğidir. Kinetik enerji (hareket enerjisi) ve potansiyel enerji (durum enerjisi) olmak üzere iki temel türü vardır.
- 🎢 Kinetik Enerji: Bir cismin hareketinden dolayı sahip olduğu enerjidir. Kinetik enerji = 1/2 * kütle * hız2 formülüyle hesaplanır.
- 🧱 Potansiyel Enerji: Bir cismin konumundan veya durumundan dolayı sahip olduğu enerjidir. Yer çekimi potansiyel enerjisi ve esneklik potansiyel enerjisi olmak üzere farklı türleri vardır.
☀️ Senaryo 3: Enerji Dönüşümleri ve Sürdürülebilirlik
Bu senaryoda enerji dönüşümleri, enerji kaynakları ve sürdürülebilirlik konularına odaklanacağız. İşte önemli noktalar:
- 🔄 Enerji Dönüşümleri: Bir enerji türünün başka bir enerji türüne dönüşmesidir. Örneğin, güneş enerjisinin elektrik enerjisine dönüşmesi.
- 🔥 Enerji Kaynakları: İhtiyaçlarımızı karşılamak için kullandığımız doğal kaynaklardır. Yenilenebilir (güneş, rüzgar, su) ve yenilenemez (kömür, petrol, doğalgaz) olmak üzere ikiye ayrılır.
- 🌍 Yenilenebilir Enerji Kaynakları: Sürekli olarak yenilenebilen ve tükenmeyen kaynaklardır. Çevreye daha az zarar verirler.
- 🛢️ Yenilenemez Enerji Kaynakları: Sınırlı miktarda bulunan ve tükendiğinde yenilenmesi çok uzun zaman alan kaynaklardır. Çevre kirliliğine neden olabilirler.
- ♻️ Sürdürülebilirlik: Gelecek nesillerin ihtiyaçlarını karşılama yeteneğini tehlikeye atmadan, bugünkü ihtiyaçları karşılamaktır. Enerji verimliliği, atık azaltımı ve geri dönüşüm sürdürülebilirliğin önemli unsurlarıdır.
- 💡 Enerji Tasarrufu: Enerjiyi daha verimli kullanarak, aynı işi daha az enerjiyle yapmaktır.
