📚 9. Sınıf Fizik 1. Dönem 2. Yazılıya Hazırlık Rehberi
9. sınıf fizik dersinin 1. dönem 2. yazılısı yaklaşıyor! Sakin ol, bu rehber sana yardımcı olacak. İşte sınavda çıkabilecek konular ve önemli noktalar:
🌡️ Isı ve Sıcaklık
Isı ve sıcaklık kavramları sıkça karıştırılır. İşte aralarındaki farklar ve önemli bilgiler:
- 🔥 Isı: Bir enerji türüdür. Bir maddeden diğerine transfer edilebilir. Birimi kalori (cal) veya joule (J) dir.
- 🌡️ Sıcaklık: Bir maddenin ortalama molekül kinetik enerjisinin bir ölçüsüdür. Birimi Celsius (°C), Kelvin (K) veya Fahrenheit (°F) olabilir.
- ⚖️ Isıl Denge: Isı alışverişi yapan maddeler arasında sıcaklık farkı kalmayınca oluşur.
💨 Hal Değişimi
Maddeler ısı alarak veya vererek hal değiştirebilirler. Bu süreçte sıcaklık sabit kalır.
- 🧊 Erime: Katı halden sıvı hale geçme.
- 💧 Donma: Sıvı halden katı hale geçme.
- 💨 Buharlaşma: Sıvı halden gaz hale geçme.
- ☁️ Yoğunlaşma: Gaz halden sıvı hale geçme.
- ✨ Süblimleşme: Katı halden doğrudan gaz hale geçme.
- ❄️ Kırağılaşma: Gaz halden doğrudan katı hale geçme.
➡️ Isı Transferi Yolları
Isı, üç farklı yolla transfer edilebilir:
- 🔥 İletim: Katılarda gerçekleşir. Moleküllerin titreşimiyle ısı enerjisi aktarılır.
- 🌊 Konveksiyon (Taşınım): Sıvı ve gazlarda gerçekleşir. Isınan akışkan yükselir, soğuyan alçalır.
- ☀️ Radyasyon (Işıma): Boşlukta dahi gerçekleşebilir. Elektromanyetik dalgalar yoluyla ısı enerjisi aktarılır.
💪 Genleşme ve Büzülme
Maddeler ısı aldıklarında genleşir, ısı verdiklerinde büzülür.
- 📏 Doğrusal Genleşme: Katıların boyundaki artış.
- 📐 Alansal Genleşme: Katıların yüzey alanındaki artış.
- 📦 Hacimsel Genleşme: Katı, sıvı ve gazların hacmindeki artış.
💧 Maddenin Özellikleri
Maddeleri tanımamızı sağlayan bazı özellikler vardır:
- 🧪 Özkütle (Yoğunluk): Bir maddenin birim hacminin kütlesidir. d = m/V formülüyle hesaplanır.
- 🌡️ Erime Noktası: Katı bir maddenin erimeye başladığı sıcaklıktır.
- ♨️ Kaynama Noktası: Sıvı bir maddenin kaynamaya başladığı sıcaklıktır.
- 🔥 Isı Sığası: Bir maddenin sıcaklığını 1°C artırmak için gereken ısı miktarıdır.
- ✨ Öz Isı: Bir gram maddenin sıcaklığını 1°C artırmak için gereken ısı miktarıdır.
Unutma, bol bol soru çözmek ve tekrar yapmak sınavda başarılı olmanı sağlayacak. Başarılar!
