Nokta grafiği, veri noktalarını iki değişken arasındaki ilişkiyi göstermek için kullanılan bir istatistiksel görselleştirme aracıdır. Genellikle x ve y eksenleri üzerinde noktalar halinde verileri temsil eder.
Adım adım nokta grafiği oluşturma:
Aşağıdaki tablo, öğrencilerin çalışma saatleri ve sınav puanlarını göstermektedir:
Bu verileri nokta grafiğinde gösterirsek, pozitif bir eğilim (çalışma süresi arttıkça puan artışı) görülür.
1. Bir araştırmacı, 10 öğrencinin günlük kitap okuma süreleri (dakika) ile matematik sınav puanları arasındaki ilişkiyi incelemek için nokta grafiği oluşturuyor. Aşağıdaki verilerden hangisi bu grafikte pozitif korelasyon olduğunu gösterir?
a) (30, 50), (45, 60), (20, 40), (60, 70), (10, 30)
b) (50, 30), (60, 45), (40, 20), (70, 60), (30, 10)
c) (30, 70), (45, 60), (20, 50), (60, 30), (10, 40)
d) (30, 30), (45, 45), (20, 20), (60, 60), (10, 10)
e) (30, 10), (45, 20), (20, 30), (60, 45), (10, 60)
Cevap: a) Pozitif korelasyon, x değeri arttıkça y değerinin de artmasıdır. Seçenek a'daki veriler bu durumu örnekler.
2. Nokta grafiğinde (2, 5), (4, 11), (6, 17) noktaları veriliyor. Bu verilere uygun doğrusal denklem aşağıdakilerden hangisidir?
a) \( y = 2x + 1 \)
b) \( y = 3x - 1 \)
c) \( y = x + 3 \)
d) \( y = 4x - 3 \)
e) \( y = 1.5x + 2 \)
Cevap: b) Eğim \( \frac{11-5}{4-2} = 3 \), denklem \( y = 3x - 1 \) olur (noktalardan biri yerine konulabilir).
3. Bir nokta grafiğinde veriler \( y = -2x + 8 \) doğrusu etrafında dağılıyorsa, bu grafikle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
a) Değişkenler arasında negatif korelasyon vardır.
b) x=1 için y≈6 olması beklenir.
c) Korelasyon katsayısı 1'e yakındır.
d) Grafikteki noktalar doğruya çok yakın konumlanır.
e) x artarken y'nin azalma eğilimi vardır.
Cevap: c) Korelasyon katsayısı -1'e yakın olmalıdır (negatif ve güçlü ilişki).