🏛️ Kanun Yolları: Bir mahkeme kararının hukuka aykırı olduğunu düşünen tarafların, kararın bir üst mahkeme tarafından incelenmesini talep etme imkanıdır.
⚖️ Olağan Kanun Yolları: İstinaf ve temyiz olmak üzere iki temel türü bulunur. Kararın kesinleşmesini engeller.
⏳ Olağanüstü Kanun Yolları: Yargılamanın iadesi ve kanun yararına bozma gibi yollardır. Kesinleşmiş kararlara karşı gidilebilir.
🔑 Hukuki Yarar: Bir kanun yoluna başvurabilmek için, başvuranın bu karardan olumsuz etkilenmiş olması ve kanun yoluna başvurmakla bu durumun düzeltilebilecek olması gerekir.
🏛️ İdari Yargıda Kanun Yolları
⚖️ İdari Yargılama Usulü Kanunu (İYUK): İdari yargıda uygulanacak usul kurallarını düzenler.
🏢 İlk Derece Mahkemeleri: İdare ve vergi mahkemeleridir.
⬆️ İstinaf: Bölge İdare Mahkemelerine (BİM) başvurulur. İlk derece mahkemesinin kararının hem maddi hem de hukuki yönden incelenmesini sağlar.
✔️ Temyiz: Danıştay'a başvurulur. BİM kararlarının hukuki yönden incelenmesini sağlar.
⏳ Kanun Yararına Bozma: Danıştay Başsavcısının başvurusu üzerine, hukuka aykırı bir kararın ülke genelinde emsal teşkil etmesini engellemek amacıyla başvurulan olağanüstü bir kanun yoludur.
🔄 Yargılamanın İadesi: Kesinleşmiş bir kararın, yargılamayı etkileyecek yeni delillerin ortaya çıkması veya yargılamada usul hataları yapılması halinde yeniden görülmesini sağlayan olağanüstü bir kanun yoludur.
⚖️ Ceza Yargısında Kanun Yolları
⚖️ Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK): Ceza yargılamasında uygulanacak usul kurallarını düzenler.
🏢 İlk Derece Mahkemeleri: Asliye ceza mahkemeleri ve ağır ceza mahkemeleridir.
⬆️ İstinaf: Bölge Adliye Mahkemelerine (BAM) başvurulur. İlk derece mahkemesinin kararının hem maddi hem de hukuki yönden incelenmesini sağlar.
✔️ Temyiz: Yargıtay'a başvurulur. BAM kararlarının hukuki yönden incelenmesini sağlar.
🔄 Yargılamanın İadesi: Kesinleşmiş bir ceza hükmünün, yargılamayı etkileyecek yeni delillerin ortaya çıkması veya yargılamada usul hataları yapılması halinde yeniden görülmesini sağlayan olağanüstü bir kanun yoludur.
⚖️ Hukuk Yargısında Kanun Yolları
⚖️ Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK): Hukuk yargılamasında uygulanacak usul kurallarını düzenler.
🏢 İlk Derece Mahkemeleri: Asliye hukuk mahkemeleri, sulh hukuk mahkemeleri ve diğer özel mahkemelerdir (örneğin, aile mahkemesi, iş mahkemesi).
⬆️ İstinaf: Bölge Adliye Mahkemelerine (BAM) başvurulur. İlk derece mahkemesinin kararının hem maddi hem de hukuki yönden incelenmesini sağlar.
✔️ Temyiz: Yargıtay'a başvurulur. BAM kararlarının hukuki yönden incelenmesini sağlar.
⏳ Kanun Yararına Temyiz: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının başvurusu üzerine, hukuka aykırı bir kararın ülke genelinde emsal teşkil etmesini engellemek amacıyla başvurulan olağanüstü bir kanun yoludur.
🔄 Yargılamanın İadesi: Kesinleşmiş bir hukuk hükmünün, yargılamayı etkileyecek yeni delillerin ortaya çıkması veya yargılamada usul hataları yapılması halinde yeniden görülmesini sağlayan olağanüstü bir kanun yoludur.
💡 Pratik İpuçları ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
🗓️ Süreler: Kanun yollarına başvuru süreleri önemlidir. Sürelerin kaçırılmaması gerekir. Süreler, kararın tebliğinden itibaren başlar.
📝 Gerekçe: Kanun yoluna başvuru dilekçesinde, kararın hangi nedenlerle hukuka aykırı olduğu açık ve net bir şekilde belirtilmelidir.
