Sayıları yazarken rakamların bulunduğu yerlere basamak denir. Her basamağın bir adı vardır.
Bir rakamın bulunduğu basamağa göre aldığı değere basamak değeri denir.
Örneğin, 5 sayısının basamak değeri 5'tir.
Örneğin, 30 sayısında 3 rakamı Onlar Basamağı'ndadır. Basamak değeri \( 3 \times 10 = 30 \)'dur.
47 sayısını inceleyelim:
Demek ki 47 sayısı, 40 ve 7'nin toplamıdır: \( 40 + 7 = 47 \).
Özetle: Basamak adı, rakamın yerini; basamak değeri ise rakamın o yerdeki büyüklüğünü söyler.
Soru 1: Ali'nin iki basamaklı bir sayısı var. Bu sayının onlar basamağında 3, birler basamağında 5 rakamı bulunuyor. Ali'nin sayısı kaçtır?
a) 35
b) 53
c) 8
Cevap: a) 35
Çözüm: Onlar basamağındaki 3, 3 tane onluk yani 30'u; birler basamağındaki 5 ise 5 tane birlik yani 5'i temsil eder. 30 + 5 = 35 eder.
Soru 2: Aşağıdaki sayılardan hangisinin birler basamağı 7'dir?
a) 27
b) 71
c) 16
Cevap: b) 71
Çözüm: Bir sayının birler basamağı, en sağdaki rakamdır. 27'nin birler basamağı 7, 71'in birler basamağı 1, 16'nın birler basamağı 6'dır. Soruda birler basamağı 7 olan sayı sorulduğu için doğru cevap 27'dir. Seçeneklerde 27, a) şıkkında yer almaktadır. Cevap anahtarında hata var, düzeltilmiş hali: a) 27
Çözüm (Düzeltme): Bir sayının birler basamağı, en sağdaki rakamdır. 27 → birler basamağı 7, 71 → birler basamağı 1, 16 → birler basamağı 6'dır. Birler basamağı 7 olan sayı 27'dir.
Soru 3: 48 sayısında 8 rakamının basamak değeri kaçtır?
a) 8
b) 80
c) 4
Cevap: a) 8
Çözüm: 48 sayısında 8 rakamı birler basamağındadır. Birler basamağındaki bir rakamın basamak değeri, o rakamın kendisine eşittir. Bu yüzden 8'in basamak değeri 8'dir.
Soru 4: 60 sayısında 6 rakamının bulunduğu basamağın adı nedir?
a) Birler Basamağı
b) Onlar Basamağı
c) Yüzler Basamağı
Cevap: b) Onlar Basamağı
Çözüm: İki basamaklı bir sayıda, soldaki (ilk) rakam onlar basamağındadır. 60 sayısında soldaki rakam 6 olduğu için onlar basamağındadır.
1. Bir sayıda rakamların bulunduğu yere ................ denir.
2. Bir rakamın bulunduğu basamağa göre aldığı değere ................ denir.
3. 47 sayısında 4 rakamı ................ basamağındadır.
4. 63 sayısında 3 rakamının basamak değeri ................'dir.
Aşağıdaki sayıları, verilen rakamların basamak adları ile eşleştiriniz.
a) Onlar basamağı
b) Birler basamağı
1. ( ) 38 sayısında 8 rakamı onlar basamağındadır.
2. ( ) 52 sayısında 5 rakamının basamak değeri 50'dir.
3. ( ) Birler basamağındaki bir rakamın basamak değeri, rakamın kendisine eşittir.
4. ( ) 94 sayısında 9 rakamının basamak değeri 9'dur.
1. 76 sayısındaki rakamların basamak adlarını ve basamak değerlerini yazınız.
2. Basamak değeri 30 olan bir sayı yazınız. Bu sayıda hangi rakam hangi basamaktadır?
3. Birler basamağında 7, onlar basamağında 4 olan sayıyı yazınız.
1. 45 sayısında 5 rakamının basamak değeri kaçtır?
a) 4 b) 5 c) 40 d) 50
2. Aşağıdaki sayılardan hangisinde 6 rakamı onlar basamağındadır?
a) 16 b) 26 c) 61 d) 67
3. Basamak değeri 80 olan rakam hangi sayıda vardır?
a) 18 b) 80 c) 85 d) 8
Cevaplar:
A1: basamak
A2: basamak değeri
A3: onlar
A4: 3
B1: a
B2: b
B3: a
B4: a
C1: Yanlış
C2: Doğru
C3: Doğru
C4: Yanlış
D1: 7: onlar basamağı, basamak değeri 70; 6: birler basamağı, basamak değeri 6
D2: 32, 3 onlar basamağında
D3: 47
E1: b
E2: c
E3: c