Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), geleceğe yönelik birikim yapmanın önemli bir yoludur. Ancak, BES'ten elde edilen getiriler üzerinden bir vergi kesintisi yapıldığını bilmek önemlidir. İşte bu vergiye stopaj denir.
Stopaj, kaynağında kesilen bir vergi türüdür. Yani, getiri elde edildiği anda, daha size ulaşmadan vergi dairesi tarafından kesilir. Bu, vergi ödeme sürecini basitleştirir ve vergi kaçaklarını önlemeye yardımcı olur.
BES'te brüt ve net getiri kavramları, stopajın etkisini anlamak için kritik öneme sahiptir.
Brüt getiri, BES hesabınızdaki birikimlerinizin, yatırım yaptığınız fonların performansına bağlı olarak elde ettiği toplam kazançtır. Bu getiri üzerinden herhangi bir vergi veya kesinti yapılmamıştır. Yani, stopaj öncesi elde ettiğiniz toplam kazançtır.
Net getiri ise, brüt getiriden stopaj vergisi düşüldükten sonra elinizde kalan miktardır. Bu, gerçekte hesabınıza yansıyan ve kullanabileceğiniz getiri miktarıdır.
Örneğin, bir yıl içinde BES hesabınızda 10.000 TL brüt getiri elde ettiğinizi varsayalım. Eğer bu getiri üzerinden %5 stopaj vergisi kesiliyorsa, 500 TL vergi ödersiniz. Bu durumda, net getiri 9.500 TL olur.
BES'teki stopaj oranları, sistemden çıkış zamanınıza ve emeklilik durumunuza göre değişiklik gösterir.
Aşağıdaki örnek, brüt ve net getiri arasındaki farkı daha net anlamanıza yardımcı olacaktır.
Varsayımlar:
Hesaplama:
Bu örnekte, 20.000 TL brüt getiri elde ettiğinizde, %5 stopaj oranıyla 1.000 TL vergi ödersiniz ve elinize 19.000 TL net getiri geçer.
BES stopajı, geleceğe yönelik birikimlerinizden alınan bir vergi olsa da, emeklilik döneminde daha düşük oranlarla uygulanması, uzun vadede avantajlı bir yatırım aracı olmasını sağlar. Brüt ve net getiri arasındaki farkı bilmek, yatırım kararlarınızı daha bilinçli bir şekilde vermenize yardımcı olacaktır.
