Dişi üreme sistemi, canlıların üremesini sağlayan karmaşık ve hayati bir sistemdir. Bu sistem, farklı canlı türlerinde çeşitli adaptasyonlar gösterir. İşte bazı örnekler:
Balıklarda dişi üreme sistemi, genellikle iki yumurtalıktan oluşur. Bu yumurtalıklar, yumurta üretirler. Döllenme genellikle vücut dışında gerçekleşir. Dişi balık yumurtalarını suya bırakır ve erkek balık da spermlerini bu yumurtaların üzerine bırakarak döllenmeyi sağlar.
Kurbağalarda dişi üreme sistemi de benzer şekilde yumurtalıklara sahiptir. Döllenme genellikle su içinde gerçekleşir. Dişi kurbağa yumurtalarını suya bırakır ve erkek kurbağa spermlerini bu yumurtaların üzerine bırakarak döllenmeyi sağlar. Bu olaya amphilexis denir.
Kuşlarda dişi üreme sistemi, bir adet fonksiyonel yumurtalık ve bir oviducttan oluşur. Genellikle sol yumurtalık aktiftir. Yumurta, oviduct boyunca ilerlerken kabuk oluşumu tamamlanır. Döllenme vücut içinde gerçekleşir ve dişi kuş, kabuklu yumurtayı dışarı bırakır.
Memelilerde dişi üreme sistemi, iki adet yumurtalık, fallopi tüpleri (döl yolları), uterus (rahim) ve vajinadan oluşur. Döllenme fallopi tüplerinde gerçekleşir ve embriyo uterus'a yerleşerek gelişir. Memelilerde yavru gelişimi genellikle anne vücudunda tamamlanır.
Bitkilerde dişi üreme sistemi, pistil olarak adlandırılır. Pistil, stigma (tepecik), style (dişicik borusu) ve ovary (yumurtalık) kısımlarından oluşur. Yumurtalık içinde ovüller (tohum taslakları) bulunur. Döllenme gerçekleştikten sonra ovüller tohumlara dönüşür.
Bu örnekler, dişi üreme sisteminin canlılar alemindeki çeşitliliğini ve adaptasyonlarını göstermektedir. Her bir sistem, türün hayatta kalması ve üremesi için özel olarak evrimleşmiştir.