🎭 Edilgen Fiil Nedir?
Edilgen fiiller, öznenin eylemi gerçekleştirmediği, eylemden etkilendiği fiillerdir. Başka bir deyişle, işi yapan belli değildir veya önemli değildir. Edilgen çatılı fiiller, genellikle "-il, -in, -n, -l" eklerini alarak oluşturulur.
🎨 Edilgen Fiilin Özellikleri
- 🍎 Özne: Edilgen fiillerde özne, eylemi yapan değil, eylemden etkilenen nesnedir. Bu özneye "sözde özne" denir.
- 🍇 Nesne: Edilgen fiillerde nesne bulunmaz. Eğer cümlede nesne varsa, o nesne sözde özneye dönüşür.
- 🍓 Çatı Eki: Edilgen fiiller genellikle "-il, -in, -n, -l" eklerini alırlar. Bu ekler fiile edilgenlik anlamı katar.
💡 Edilgen Fiil Örnekleri
Aşağıda, edilgen fiillerin kullanıldığı bazı örnek cümleler bulunmaktadır:
- 📚 Kitap okundu. (Kimin okuduğu belli değil, kitap eylemden etkileniyor.)
- 🚪 Kapı açıldı. (Kapıyı kimin açtığı önemli değil, kapı açılma eyleminden etkileniyor.)
- 🖼️ Resim asıldı. (Resmi kimin astığı önemli değil, resim asılma eyleminden etkileniyor.)
- 🧹 Oda temizlendi. (Odayı kimin temizlediği önemli değil, oda temizlenme eyleminden etkileniyor.)
✍️ Etken ve Edilgen Fiil Karşılaştırması
Etken ve edilgen fiiller arasındaki farkı daha iyi anlamak için aşağıdaki karşılaştırmayı inceleyelim:
- ✅ Etken Fiil: Özne eylemi gerçekleştirir. Örnek: "Ayşe kitabı okudu." (Ayşe, okuma eylemini gerçekleştiren öznedir.)
- ❌ Edilgen Fiil: Özne eylemden etkilenir. Örnek: "Kitap okundu." (Kitap, okuma eyleminden etkilenen sözde öznedir.)
🧩 Edilgen Fiil Nasıl Bulunur?
Bir fiilin edilgen olup olmadığını anlamak için şu adımları izleyebilirsiniz:
- 1️⃣ Fiilin "-il, -in, -n, -l" eklerinden birini alıp almadığına bakın.
- 2️⃣ Cümlenin öznesinin eylemi yapıp yapmadığını kontrol edin. Eğer özne eylemi yapmıyorsa ve eylemden etkileniyorsa, fiil edilgendir.
