Fotosentez, yeşil bitkilerin, alglerin ve bazı bakterilerin güneş ışığını kullanarak besin (glikoz) ürettiği hayati bir süreçtir. Bu sürecin gerçekleşebilmesi için bazı temel unsurlar gereklidir.
Fotosentezin en önemli enerji kaynağıdır. Bitkiler, genellikle güneşten gelen ışığı kullanır. Işığın şiddeti ve rengi (özellikle mavi ve kırmızı dalga boyları) fotosentez hızını doğrudan etkiler.
Bitkiler suyu topraktan kökleriyle alır. Su, fotosentez reaksiyonlarında iki önemli rol oynar:
Bitkiler, yapraklarındaki küçük açıklıklar olan stomalar aracılığıyla havadan karbondioksit gazı alır. Karbondioksit, fotosentez sonucunda üretilen glikozun yapı taşıdır.
Klorofil, bitkilerin yapraklarına yeşil rengini veren ve ışık enerjisini soğuran özel bir moleküldür. Bu pigment, hücrelerin kloroplast organellerinde bulunur. Işık enerjisini yakalayarak kimyasal enerjiye dönüştürme işlemini başlatır.
Fotosentez, enzim adı verilen proteinlerin kontrolünde gerçekleşen bir dizi kimyasal reaksiyondur. Enzimler genellikle belirli bir sıcaklık aralığında (0°C - 35°C) en iyi şekilde çalışır. Çok düşük veya çok yüksek sıcaklıklar fotosentezi yavaşlatır veya durdurur.
Fotosentez için gerekli olan temel maddeleri şu kimyasal denklemle özetleyebiliriz:
6 CO₂ + 6 H₂O + Işık Enerjisi → C₆H₁₂O₆ (Glikoz) + 6 O₂
💡 Hatırlatma: Bu beş unsur (ışık, su, karbondioksit, klorofil ve uygun sıcaklık) bir arada olmazsa fotosentez gerçekleşemez. Bu nedenle bitkilerin sağlıklı büyüyebilmesi için tüm bu koşulların uygun olması gerekir.
