Haram, İslam dininde kesin ve bağlayıcı delillerle yasaklanmış fiil, davranış, söz, yiyecek-içecek veya durumları ifade eden bir fıkıh terimidir. Arapça kökenli olan kelime, "yasak kılmak, men etmek" anlamına gelir. Haramın zıddı ise helaldir.
İslam hukukunda bir şeyin haram sayılabilmesi için Kur'an-ı Kerim'de açık yasak, Hz. Peygamber'in (s.a.v.) sünnetinde yasaklama veya İslam alimlerinin icma (görüş birliği) ile belirlenmiş olması gerekir. Haramı işlemek günah, terk etmek ise sevap kabul edilir.
İslam hukukunda haram kesin yasak iken, mekruh hoş karşılanmayan ve terk edilmesi tavsiye edilen davranışlardır. Haramın işlenmesi cezayı gerektirirken, mekruhun işlenmesi genellikle günah değildir ancak sevaptan mahrum bırakır.
İslam inancında haramdan kaçınmak, sadece bir yasaklara uyma meselesi değil, aynı zamanda ruhi arınma, Allah'a yakınlaşma ve toplumsal düzeni koruma aracıdır. Müslümanlar, haramlar konusunda bilinçli olmak ve şüpheli şeylerden uzak durmakla emrolunmuştur.
Haram kavramı, İslam'ın pratik hayata yönelik düzenlemelerinin temel taşlarından biridir. Sadece bireysel değil, toplumsal hayatı da şekillendiren bu hükümler, Müslümanlar için bir yaşam rehberi niteliğindedir. Haramların temel amacı, insanı maddi ve manevi zararlardan korumak, onu ahlaki olgunluğa ulaştırmaktır.
