Sevgili öğrenciler, bu ders notumuzda "İsim Tamlaması" konusunu hızlıca tekrar edip, test çözme teknikleri üzerine odaklanacağız. Sınavlarda bu konudan soru kaçırmamak için dikkat etmeniz gereken püf noktaları ve pratik çözüm yollarını öğreneceksiniz.
En az iki ismin anlam bakımından birbirini tamamlayarak oluşturduğu söz öbeğine isim tamlaması denir. Dört çeşidi vardır:
Soruda verilen ifadedeki ekleri inceleyin. Tamlayan eki (-ın, -in, -un, -ün) ve tamlanan eki (-ı, -i, -u, -ü) birlikte varsa belirtili isim tamlamasıdır. Sadece tamlanan eki varsa belirtisiz olabilir.
Uzun bir tamlama görürseniz, onu parçalara ayırın. "Çocuk parkının kum havuzu" ifadesinde "çocuk parkı" (belirtisiz) ve "parkın havuzu" (belirtili) şeklinde iç içe geçmiş iki tamlama vardır. Bu bir zincirleme isim tamlamasıdır.
Bu en kritik nokta! Takısız isim tamlamasında iki isim vardır ve ilk isim, ikincinin neye benzediğini veya neyeden yapıldığını belirtir. Sıfat tamlamasında ise bir sıfat bir ismi niteler.
Test Püf Noktası: Araya "renk, durum, biçim" ifade eden bir sözcük ekleyebiliyorsanız sıfat tamlamasıdır. "Sarı (renkli) bilezik" olur ama "Altın (madeninden) bilezik" olmaz.
Bazen ekler ses düşmesi/ulaması nedeniyle görünmez. "Su sesi" aslında "suyun sesi"dir. "Neşe şarkısı" aslında "neşenin şarkısı"dır. Bu tür ifadeleri zihninizde tamamlayın.
"Aşağıdakilerden hangisi belirtili isim tamlamasıdır?" tarzı sorularda, her bir seçeneği ayrı ayrı inceleyin. Diğer tamlama türlerini de bilmek, doğru cevabı bulmanızı sağlar.
Aşağıdaki örnek soruyu yukarıdaki kuralları uygulayarak çözelim:
Soru: "I. Çocuk sesi
II. Kapının kolu
III. Ahşap dolap
IV. Şehrin tarihi dokusu
Yukarıdakilerden hangileri belirtili isim tamlamasıdır?"
Çözüm Adımları:
Cevap: II ve IV
Başarılar dilerim! Konuyu anlamak ve test tekniğini geliştirmek, sınavlarda size büyük avantaj sağlayacaktır. 📖 Tekrar yap, ✏️ test çöz, 🏆 başarıyı yakala!
