📊 Kategorik Veri Nedir?
Kategorik veri, sayısal bir anlamı olmayan, nesneleri veya bireyleri belirli gruplara veya kategorilere ayıran verilerdir. Bu tür veriler genellikle niteldir ve ölçülebilir bir ölçeğe sahip değildir.
📌 Kategorik Veri Türleri
- 🍎 Nominal Veri: Kategoriler arasında doğal bir sıralama olmayan verilerdir. Örneğin, göz rengi (mavi, kahverengi, yeşil), medeni durum (bekar, evli, boşanmış).
- 🍇 Ordinal Veri: Kategoriler arasında anlamlı bir sıralama olan verilerdir. Örneğin, eğitim seviyesi (ilkokul, ortaokul, lise, üniversite), memnuniyet düzeyi (çok memnun, memnun, nötr, memnun değil, hiç memnun değil).
🛠️ Kategorik Veri Analizi
Kategorik veriyi analiz etmek için çeşitli yöntemler mevcuttur. Bu yöntemler, verinin türüne ve araştırma sorusuna bağlı olarak değişir.
📊 Betimsel İstatistikler
- 🍎 Frekans Tabloları: Her kategorideki veri sayısını gösterir.
- 🍇 Yüzde ve Oranlar: Her kategorinin toplam içindeki payını gösterir.
- 🍓 Mod: En sık görülen kategoriyi gösterir.
📈 Görselleştirme Yöntemleri
- 🍎 Çubuk Grafikler: Kategorilerin frekanslarını veya yüzdelerini karşılaştırmak için kullanılır.
- 🍇 Pasta Grafikler: Her kategorinin toplam içindeki payını göstermek için kullanılır.
- 🍓 Mozaik Grafikler: İki veya daha fazla kategorik değişken arasındaki ilişkiyi göstermek için kullanılır.
🔬 İstatistiksel Testler
- 🍎 Ki-Kare Testi: İki kategorik değişken arasında bir ilişki olup olmadığını test etmek için kullanılır.
- 🍇 Fisher'ın Kesin Testi: Küçük örneklem boyutlarında Ki-Kare testine alternatif olarak kullanılır.
📝 Örnek Uygulamalar
📌 Pazarlama
Müşteri segmentasyonu, ürün tercihleri analizi.
📌 Sağlık
Hastalık yaygınlığı, tedavi sonuçları analizi.
📌 Sosyal Bilimler
Seçmen davranışları, anket sonuçları analizi.
⚠️ Dikkat Edilmesi Gerekenler
- 🍎 Kategorik verinin doğru bir şekilde kodlanması ve etiketlenmesi önemlidir.
- 🍇 Eksik verilerle başa çıkmak için uygun yöntemler kullanılmalıdır.
- 🍓 Sonuçlar yorumlanırken, örneklem büyüklüğü ve verinin temsil edebilirliği dikkate alınmalıdır.
