# 📜 Osmanlı Devleti Kuruluş Dönemi Padişahları: Beylikten Cihan Devletine Yolculuk
Osmanlı Devleti'nin kuruluş dönemi, yaklaşık 130 yıllık bir zaman dilimini kapsar ve küçük bir uç beyliğinden, Anadolu ve Balkanlar'da kök salmış güçlü bir devlete dönüşümün hikayesidir. Bu dönemin padişahları, devletin temel kurumlarını, askeri yapısını ve idari sistemini şekillendirmiş; gelecekteki "cihan devleti"nin temellerini atmışlardır. İşte, Osmanlı'nın kuruluş dönemini şekillendiren, sırasıyla tahta geçmiş padişahlar ve onların dönemlerine dair önemli başlıklar:
🏹 Kuruluş Dönemi (1299 – 1453)
Bu dönem, Osman Bey'in beyliği kurmasından, İstanbul'un fethine kadar geçen süreyi kapsar. Devlet, bu süreçte sistemleşmiş ve bir imparatorluk karakteri kazanmaya başlamıştır.
👑 1. Osman Gazi (1299 – 1324)
💎 Kurucu Bey: Devlete adını veren ve bağımsızlığını ilan eden ilk liderdir.
- 🛡️ Başkent: Söğüt (ilk), sonra Karacahisar ve Bilecik.
- ⚔️ Önemli Fetihler: Karacahisar, Bilecik, Yarhisar, İnegöl ve Yenişehir'in alınması.
- 🏛️ Kurumsal Adımlar: İlk kez para bastırıldı, kadılık ve subaşılık teşkilatları kuruldu.
👑 2. Orhan Gazi (1324 – 1362)
💎 Teşkilatlandırıcı: Beyliği, gerçek bir devlet yapısına kavuşturan padişahtır.
- 🏙️ Başkent: Bursa'nın fethiyle başkent buraya taşındı (1326).
- ⚔️ Önemli Fetihler: Bursa, İznik, İzmit ve Ankara. Rumeli'ye ilk adım atıldı: Çimpe Kalesi'nin alınması (1353).
- 🏛️ Kurumsal Adımlar: İlk düzenli ordu (Yaya ve Müsellem) kuruldu. İlk medrese (İznik Medresesi) açıldı. Divan teşkilatı genişletildi.
👑 3. I. Murad (Hüdavendigâr) (1362 – 1389)
💎 Sultân-ı İklim-i Rum: "Sultan" unvanını ilk kullanan padişahtır. Devlet, onun döneminde bir cihan devleti niteliği kazanmaya başlamıştır.
- ⚔️ Önemli Fetihler & Savaşlar: Edirne'nin fethi (1363) ve başkent yapılması. Sırpsındığı (1364), Çirmen (1371) ve I. Kosova Savaşı (1389) zaferleri. Anadolu'da Germiyanoğulları ve Hamitoğulları topraklarının bir kısmı alındı.
- 🏛️ Kurumsal Adımlar: Pençik Sistemi ve Devşirme Sisteminin temelleri atıldı. Tımar sistemi geliştirildi. Kazaskerlik ve Defterdarlık makamları oluşturuldu.
- ✝️ Ölümü: I. Kosova Savaşı sonrası bir Sırp askeri tarafından şehit edildi.
👑 4. I. Bayezid (Yıldırım) (1389 – 1402)
💎 Hızlı Fetih Dönemi: Üstün askeri yeteneği ve hızlı hareket kabiliyeti ile tanınmıştır.
- ⚔️ Önemli Fetihler & Savaşlar: Anadolu'da hızlı bir Türk siyasi birliği sağlandı (Saruhanoğulları, Aydınoğulları, Menteşeoğulları, Germiyanoğulları, Karamanoğulları). Niğbolu Zaferi (1396) kazanıldı. İstanbul kuşatıldı (1391-1400) ancak alınamadı.
- 🏛️ Kurumsal Adımlar: Anadolu ve Rumeli Beylerbeylikleri kuruldu. İstanbul'da bir Türk mahallesi, hastane ve medrese yaptırıldı.
- 💥 Fetret Devri'ne Giden Yol: Ankara Savaşı'nda (1402) Timur'a yenilerek esir düştü ve bir yıl sonra vefat etti. Bu yenilgi, 11 yıl sürecek Fetret Devri'ne yol açtı.
👑 5. I. Mehmed (Çelebi) (1413 – 1421)
💎 İkinci Kurucu / Devleti Yeniden Kuran: Fetret Devri'ndeki taht kavgalarını kazanarak devleti yeniden bir araya getirmiştir.
- 🕊️ İç Barışı Sağlama: Kardeşleri İsa, Musa ve Süleyman Çelebi ile mücadele ederek birliği sağladı.
- ⚔️ Önemli Faaliyetler: Anadolu'da kaybedilen toprakların büyük kısmı geri alındı. Venedik ile ilk deniz savaşı yapıldı (1416).
- 🏛️ Kurumsal Adımlar: Devlet otoritesi güçlendirildi. Şeyh Bedreddin ve Mustafa Çelebi (Düzmece) isyanları bastırıldı.
👑 6. II. Murad (1421 – 1444 / 1446 – 1451)
💎 İmparatorluk Mimari: Devleti, fetihlere hazır, istikrarlı ve güçlü bir yapıya kavuşturmuştur.
- ⚔️ Önemli Fetihler & Savaşlar: Selanik alındı. Varna Savaşı (1444) ve II. Kosova Savaşı (1448) zaferleri kazanılarak, Haçlı tehlikesi bertaraf edildi ve Balkanlar'da Osmanlı hakimiyeti kesinleşti.
- 🔄 Tahtın Gönüllü Devri: Oğlu II. Mehmed lehine tahttan çekildi (1444). Varna Savaşı tehlikesi üzerine tekrar tahta geçti (1446).
- 🏛️ Kültür ve İmar: Çok sayıda medrese, cami ve imaret yaptırdı. Ülkenin dört bir yanında bilim ve kültür adamlarını himaye etti.
🔚 Kuruluş Döneminin Sonu ve Bir Çağın Kapanışı
II. Murad'dan sonra tahta ikinci kez geçen oğlu II. Mehmed, artık kuruluşu tamamlanmış, gücü pekişmiş bir devletin başındadır. Onun 1453'te gerçekleştirdiği İstanbul'un Fethi, sadece bir şehrin alınışı değil, aynı zamanda bir çağın (Orta Çağ) kapanıp yeni bir çağın (Yeni Çağ) açılışının ve Osmanlı'nın artık tartışmasız bir imparatorluk olduğunun da ilanıdır. Bu nedenle, İstanbul'un fethi, geleneksel olarak Osmanlı tarihinde Kuruluş Dönemi'nin sonu ve Yükselme Dönemi'nin başlangıcı kabul edilir.
Bu ilk altı padişah, attıkları sağlam temeller, kurdukları dengeli sistemler ve gerçekleştirdikleri stratejik fetihlerle, Osmanlı'nın altı asır boyunca ayakta kalmasını sağlayan DNA'yı oluşturmuşlardır.
