🌍 TYT Coğrafya: Türkiye Ekonomisi Kavram Haritaları
Türkiye ekonomisi, coğrafi özellikleriyle yakından ilişkili karmaşık bir yapıdır. Bu nedenle, konuyu kavram haritalarıyla basitleştirmek ve önemli terimleri öğrenmek TYT coğrafya başarısı için kritik öneme sahiptir.
💰 Sektörlere Göre Türkiye Ekonomisi
Türkiye ekonomisi temelde üç ana sektöre ayrılır: Tarım, Sanayi ve Hizmet. Her sektörün kendine özgü özellikleri ve ülke ekonomisine katkıları bulunmaktadır.
- 🌾 Tarım: Türkiye ekonomisinin temel taşlarından biridir. İklim çeşitliliği sayesinde birçok ürün yetiştirilir.
- 🏭 Sanayi: Son yıllarda büyük gelişmeler göstermiştir. Özellikle otomotiv, tekstil ve gıda sanayileri öne çıkar.
- 🏨 Hizmet: Turizm, ulaşım, eğitim ve sağlık gibi alanları kapsar. Türkiye'nin en hızlı büyüyen sektörlerinden biridir.
🗺️ Bölgelere Göre Ekonomik Faaliyetler
Türkiye'nin farklı bölgeleri, coğrafi özellikleri ve kaynakları doğrultusunda farklı ekonomik faaliyetlerde bulunur.
- 🏔️ Doğu Anadolu: Hayvancılık ve tarım ön plandadır. Zorlu iklim koşulları ekonomik faaliyetleri sınırlar.
- 🌊 Karadeniz: Balıkçılık, ormancılık ve çay tarımı önemlidir. Engebeli arazi ulaşımı zorlaştırır.
- ☀️ Akdeniz: Turizm ve tarım (özellikle seracılık) gelişmiştir. Verimli topraklar sayesinde çeşitli ürünler yetiştirilir.
- 🌾 İç Anadolu: Tahıl tarımı ve hayvancılık yaygındır. Karasal iklimin etkisi belirgindir.
- 🏭 Marmara: Sanayi, ticaret ve turizm merkezidir. Nüfus yoğunluğu ve gelişmiş ulaşım ağı ekonomik canlılığı artırır.
- ☀️ Ege: Turizm, tarım (özellikle zeytincilik ve üzüm yetiştiriciliği) ve sanayi gelişmiştir. Ilıman iklim ve verimli topraklar avantaj sağlar.
- 🏜️ Güneydoğu Anadolu: Tarım (özellikle pamuk ve buğday) ve petrol üretimi önemlidir. GAP projesi ile sulama imkanları artmıştır.
📝 Önemli Terimler Sözlüğü
Türkiye ekonomisiyle ilgili sınavlarda sıkça karşılaşılan bazı terimlerin anlamlarını bilmek, soruları doğru cevaplamanıza yardımcı olacaktır.
- 📈 Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYH): Bir ülke sınırları içinde belirli bir dönemde (genellikle bir yıl) üretilen tüm mal ve hizmetlerin toplam değeridir. Ülke ekonomisinin büyüklüğünü gösterir.
- 📉 Enflasyon: Fiyatlar genel düzeyinin sürekli artış göstermesidir. Enflasyon, paranın değerini düşürür.
- 💰 İhracat: Bir ülkenin başka ülkelere mal ve hizmet satmasıdır. İhracat, ülke ekonomisine döviz girdisi sağlar.
- 📦 İthalat: Bir ülkenin başka ülkelerden mal ve hizmet almasıdır. İthalat, ülke ihtiyacını karşılar.
- ⚖️ Dış Ticaret Açığı: Bir ülkenin ithalatının ihracatından fazla olması durumudur.
- 🏦 Döviz Kuru: Bir ülke parasının başka bir ülke parası cinsinden değeridir. Döviz kurları, dış ticaret ve turizm üzerinde etkilidir.
- 🚜 Tarım Destekleme Politikaları: Devletin tarım sektörünü desteklemek amacıyla uyguladığı politikalar. Amaç, üretimi artırmak ve çiftçinin gelirini korumaktır.
- 🏭 Sanayi Devrimi: 18. yüzyılda İngiltere'de başlayan ve daha sonra diğer ülkelere yayılan, yeni teknolojilerin kullanımıyla üretimde büyük artışların yaşandığı dönemdir.
- 💱 Serbest Piyasa Ekonomisi: Fiyatların arz ve talep tarafından belirlendiği, devletin ekonomiye müdahalesinin sınırlı olduğu ekonomik sistemdir.
- 🌍 Küreselleşme: Ülkeler arasındaki ekonomik, sosyal ve kültürel etkileşimin artmasıdır. Küreselleşme, ticaretin serbestleşmesi ve teknolojinin yayılmasıyla hızlanmıştır.
