🧪 11. Sınıf Kimya 2. Dönem 1. Yazılıya Hazırlık Rehberi
Merhaba gençler! 11. sınıf kimya 2. dönem 1. yazılısı yaklaşıyor. Sakin olun, panik yok! Bu rehberde, sınavda karşınıza çıkabilecek konuları ve önemli noktaları bulacaksınız. Hazırsanız, başlayalım!
⚛️ Kimyasal Tepkimelerde Hız
Kimyasal tepkimelerin ne kadar hızlı veya yavaş gerçekleştiğini inceleyen bir konu. İşte bilmeniz gerekenler:
- 🚀 Tepkime Hızı: Birim zamanda harcanan veya oluşan madde miktarıdır. Genellikle mol/L.s (molarite bölü saniye) cinsinden ifade edilir.
- 🌡️ Tepkime Hızını Etkileyen Faktörler:
- 🍎 Sıcaklık: Genellikle sıcaklık arttıkça tepkime hızı da artar. Çünkü moleküller daha hızlı hareket eder ve daha sık çarpışır.
- 🧪 Konsantrasyon (Derişim): Reaktiflerin konsantrasyonu arttıkça tepkime hızı da artar. Daha çok madde, daha çok çarpışma demektir.
- 🔨 Yüzey Alanı: Katı reaktiflerin yüzey alanı arttıkça (örneğin, toz haline getirilirse) tepkime hızı artar.
- ✨ Katalizör: Tepkimeyi hızlandıran, ancak kendisi harcanmayan maddelerdir. Aktivasyon enerjisini düşürerek tepkimeyi kolaylaştırırlar.
- 📊 Hız Denklemi: Tepkime hızının reaktiflerin konsantrasyonlarına bağlı olarak nasıl değiştiğini gösteren matematiksel ifadedir.
⚖️ Kimyasal Denge
Bir tepkimenin hem ileri hem de geri yönde aynı hızda gerçekleştiği durumdur. İşte temel kavramlar:
- 🔄 Denge Sabiti (Kc): Denge anındaki ürünlerin ve reaktiflerin konsantrasyonları arasındaki orandır. Değeri, tepkimenin hangi yöne daha yatkın olduğunu gösterir.
- ⚠️ Le Chatelier İlkesi: Denge halindeki bir sisteme dışarıdan bir etki (sıcaklık, basınç, konsantrasyon değişimi) yapılırsa, sistem bu etkiyi azaltacak yönde hareket eder.
- 🔥 Sıcaklık Etkisi:
- Isı veren (ekzotermik) tepkimelerde sıcaklık artışı dengeyi reaktifler yönüne kaydırır.
- Isı alan (endotermik) tepkimelerde sıcaklık artışı dengeyi ürünler yönüne kaydırır.
- 💨 Basınç Etkisi: Gaz fazındaki tepkimelerde basınç artışı, mol sayısı az olan yöne doğru dengeyi kaydırır.
- 💧 Konsantrasyon Etkisi: Bir maddenin konsantrasyonunu artırmak, dengeyi o maddenin harcanacağı yöne kaydırır.
💧 Asitler ve Bazlar
Günlük hayatta sıkça karşılaştığımız, kimyanın önemli bir parçası olan asitler ve bazlar. Bilmeniz gerekenler:
- 🍋 Asitler:
- Ekşi tada sahiptirler.
- Mavi turnusol kağıdını kırmızıya çevirirler.
- Sulu çözeltilerinde H+ (hidrojen iyonu) iyonu verirler.
- Örnekler: Hidroklorik asit (HCl), sülfürik asit (H2SO4), asetik asit (CH3COOH).
- 🧼 Bazlar:
- Acı tada sahiptirler.
- Kırmızı turnusol kağıdını maviye çevirirler.
- Sulu çözeltilerinde OH- (hidroksit iyonu) iyonu verirler.
- Örnekler: Sodyum hidroksit (NaOH), potasyum hidroksit (KOH), amonyak (NH3).
- 🧪 pH Kavramı: Bir çözeltinin asidik veya bazik olma derecesini gösteren ölçüdür. pH 7 nötr, pH 7'den küçükse asidik, pH 7'den büyükse baziktir.
- 💪 Kuvvetli ve Zayıf Asit/Bazlar:
- Kuvvetli asitler ve bazlar suda tamamen iyonlaşır.
- Zayıf asitler ve bazlar suda kısmen iyonlaşır.
- neutral Nötralleşme: Bir asit ve bazın tepkimeye girerek tuz ve su oluşturmasıdır.
Unutmayın, düzenli tekrar ve bol soru çözmek başarının anahtarıdır. Sınavda başarılar!
