6. Sınıf Işığın Soğurulması Nedir ve Cisimler Neden Renkli Görünür?

Question

Işığın soğurulmasını tam olarak anlamadım. Bazı cisimlerin neden ışığı emdiğini ve bunun sonucunda nasıl renkli göründüklerini merak ediyorum. Özellikle siyah ve beyaz renklerin bu olayla nasıl bir ilişkisi var?

Answer 1

Işığın Soğurulması Nedir?

Işık bir enerji türüdür ve bir ışık demeti cisimlerin üzerine düştüğünde üç şey olabilir:

• Yansıyabilir: Işık, cismin yüzeyinden geri seker. (Örneğin: Ayna)
• Geçebilir (İletebilir): Işık, cismin içinden geçer. (Örneğin: Cam)
• Soğurulabilir (Emilebilir): Işık, cisim tarafından tutulur ve ısı enerjisine dönüşür.

Işığın soğurulması, ışığın cisimler tarafından tutularak emilmesidir. Koyu renkli cisimler (özellikle siyah), ışığı daha çok soğurur ve daha çok ısınır. Açık renkli cisimler (özellikle beyaz) ise ışığı daha çok yansıtır ve daha az soğurur, bu yüzden daha az ısınır.

Cisimler Neden Renkli Görünür?

Beyaz ışık aslında gökkuşağındaki tüm renklerin birleşmesinden oluşur. Bu renkler: Kırmızı, Turuncu, Sarı, Yeşil, Mavi, Lacivert, Mor'dur.

Bir cisim üzerine beyaz ışık düştüğünde:

• Cisim, beyaz ışığın içindeki renklerin bir kısmını soğurur.
• Soğurulmayan renkler ise yansıtılır.

Biz bir cismi, yansıttığı renkte görürüz.

Örneklerle Açıklayalım:

• Kırmızı bir elma neden kırmızı görünür?
  • Beyaz ışık elmanın üzerine düşer.
  • Elma, beyaz ışığın içindeki kırmızı dışındaki tüm renkleri soğurur.
  • Sadece kırmızı rengi yansıtır.
  • Gözümüze gelen kırmızı ışık sayesinde elmayı kırmızı görürüz.
• Beyaz bir cisim neden beyaz görünür?
  • Beyaz cisim, ışığın içindeki tüm renkleri yansıtır.
  • Hiçbir rengi soğurmaz (ya da çok az soğurur).
  • Tüm renklerin karışımı beyaz ışığı oluşturduğu için cisim beyaz görünür.
• Siyah bir cisim neden siyah görünür?
  • Siyah cisim, üzerine düşen ışığın hemen hemen tamamını soğurur.
  • Gözümüze yansıyan hiçbir ışık olmadığı için cisim siyah görünür.

Sonuç: Bir cismin rengi, onun yansıttığı ışığın rengidir. Işığın soğurulması ise cisimlerin renklerini ve sıcaklıklarını belirleyen çok önemli bir olaydır.

Answer 2

6. Sınıf Işığın Soğurulması ve Cisimlerin Renkli Görünmesi Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Mert, fen bilimleri dersi için bir deney yapıyor. Karanlık bir odada, beyaz ışık kaynağından çıkan ışığı önce kırmızı, sonra da mavi filtrelerden geçiriyor. Mert, bu işlemler sonucunda elindeki beyaz kağıdın hangi renkte görüneceğini merak ediyor.
I. Işık önce kırmızı filtreden geçer.
II. Kırmızı filtreden çıkan ışık, mavi filtreden geçer.
III. Son olarak ışık, beyaz kağıda düşer.
Buna göre, Mert beyaz kağıdı hangi renkte görür?
a) Beyaz   b) Kırmızı   c) Mavi   d) Siyah
Cevap: d) Siyah
Çözüm: Kırmızı filtre, yalnızca kırmızı ışığı geçirir, diğer renkleri soğurur. Mavi filtre ise yalnızca mavi ışığı geçirir. Kırmızı filtreden çıkan kırmızı ışık, mavi filtre tarafından soğurulur. Filtrelerden hiç ışık geçemediği için beyaz kağıt üzerine ışık düşmez ve kağıt siyah görünür.

Soru 2: Bir öğrenci, üzerine beyaz ışık düşen cisimlerin renkli görünmesi ile ilgili aşağıdaki tabloyu hazırlıyor.

Cisim Rengi | Cismin Yansıttığı Işık | Cismin Soğurduğu Işık
----------- | ---------------------- | ---------------------
Sarı | ? | Mavi ve Kırmızı

Tabloda soru işareti (?) ile gösterilen yere, sarı cisim için aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
a) Yeşil   b) Sarı   c) Turuncu   d) Mor
Cevap: b) Sarı
Çözüm: Bir cisim, hangi renkte görünüyorsa beyaz ışıktan o rengi yansıtıyor, diğer renkleri soğuruyor demektir. Sarı renkli bir cisim, beyaz ışıktaki sarı ışığı yansıtır; mavi ve kırmızı ışıkları ise soğurur. Çünkü sarı ışık, mavi ve kırmızı ışığın birleşimiyle oluşur. Bu nedenle tabloda "?" olan yere "Sarı" yazılmalıdır.

Soru 3: Oya, farklı renklerdeki üç tişörtü (siyah, beyaz, kırmızı) yazın güneşli bir günde giyiyor. Tişörtlerin ısınma miktarlarını karşılaştırdığında en çok siyah tişörtün, en az ise beyaz tişörtün ısındığını gözlemliyor.
Bu gözlemin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
a) Siyah rengin ışığın tamamını soğurması, beyaz rengin ise hepsini yansıtması
b) Kırmızı rengin ışığı kırması
c) Beyaz rengin ışığı daha fazla soğurması
d) Siyah rengin ışığı daha fazla yansıtması
Cevap: a) Siyah rengin ışığın tamamını soğurması, beyaz rengin ise hepsini yansıtması
Çözüm: Işık soğurulduğunda ısı enerjisine dönüşür. Siyah renkli yüzeyler üzerlerine düşen ışığın neredeyse tamamını soğurur, bu yüzden çok ısınır. Beyaz renk