📚 Hukukun Temel Kavramları: Final Öncesi Son Bakış
Hukuk Fakültesi Açıköğretim programı öğrencilerinin dikkatine! Final sınavına sayılı günler kala, hukuk terminolojisinin ve temel kavramların üzerinden hızlıca geçmek, başarıya giden yolda kritik bir adım. İşte size sınavda karşınıza çıkabilecek önemli noktalar:
- ⚖️ Hukukun Kaynakları: Hukukun maddi ve şekli kaynaklarını ayırt etmek önemlidir.
- 📜 Maddi Kaynaklar: Toplumsal ihtiyaçlar, örf ve adetler, bilimsel görüşler.
- 📝 Şekli Kaynaklar: Anayasa, kanun, yönetmelik, tüzük, içtihatlar.
- 📜 Kanun Türleri: Anayasa, kanun, KHK, yönetmelik gibi farklı kanun türlerini ve hiyerarşilerini bilmek gerekir. Anayasa'nın kanunlardan üstün olduğunu unutmayın.
- 🧑⚖️ Hak Kavramı: Hak nedir? Hakların çeşitleri nelerdir?
- 🌱 Doğal Haklar: İnsan olmaktan kaynaklanan, devredilemeyen haklar.
- 📜 Kazanılmış Haklar: Mevcut hukuk düzeni tarafından tanınan haklar.
- 🗂️ Mutlak Haklar: Herkese karşı ileri sürülebilen haklar (mülkiyet hakkı gibi).
- 🤝 Nispi Haklar: Sadece belirli kişilere karşı ileri sürülebilen haklar (alacak hakkı gibi).
- ⚖️ Hukuki İlişki: Hukuk düzeninin koruduğu, kişiler arasındaki ilişkilerdir. Bu ilişkilerde haklar ve borçlar dengesi bulunur.
- 🏛️ Yaptırım Türleri: Hukuka aykırı davranışlara uygulanan müeyyidelerdir.
- 💸 Ceza: Hapis, para cezası gibi.
- 🚧 Cebri İcra: Borcun devlet zoruyla yerine getirilmesi.
- 💔 Tazminat: Zararın giderilmesi.
- 🚫 İptal: Hukuka aykırı işlemin geçersiz kılınması.
- 🧑⚖️ Hukukun Dalları: Kamu hukuku ve özel hukuk ayrımını iyi anlamak gerekir.
- 🏛️ Kamu Hukuku: Devletin yetki ve sorumluluklarını düzenler (Anayasa Hukuku, İdare Hukuku, Ceza Hukuku gibi).
- 🏡 Özel Hukuk: Bireyler arasındaki ilişkileri düzenler (Medeni Hukuk, Borçlar Hukuku, Ticaret Hukuku gibi).
🤝 Kişilik Kavramı ve Ehliyetler
- 👶 Kişilik: Hak ehliyetine sahip olmaktır. Herkes doğumuyla birlikte kişiliğe sahip olur.
- 🧠 Fiil Ehliyeti: Kendi fiilleriyle hak sahibi olabilme ve borç altına girebilme ehliyetidir.
- 🔞 Tam Ehliyetliler: Ayırt etme gücüne sahip ve ergin olan kişilerdir.
- 🧒 Sınırlı Ehliyetliler: Kısıtlı kişilerdir.
- 🚷 Tam Ehliyetsizler: Ayırt etme gücüne sahip olmayan küçükler ve akıl hastalarıdır.
- ⚠️ Sınırlı Ehliyetsizler: Ayırt etme gücüne sahip küçükler ve kısıtlılardır.
- 🗣️ Hak Ehliyeti: Haklara ve borçlara sahip olabilme ehliyetidir. Herkes hak ehliyetine sahiptir.
- 🎯 Dava Ehliyeti: Bir davada taraf olabilme ehliyetidir.
📝 Önemli Terimler ve Kavramlar
- 📜 İspat Yükü: Bir iddianın doğruluğunu kanıtlama sorumluluğudur. Genellikle iddia edene aittir.
- ⚖️ İyi Niyet: Bir hakkın kazanılmasında veya bir borcun ifasında dürüst davranmaktır.
- ⚠️ Kötü Niyet: Hukuka aykırı bir durumu bilerek veya bilmesi gerekirken hareket etmektir.
- 🏛️ Mücbir Sebep: Önlenemeyen, kaçınılmaz olaylardır (doğal afetler, savaş gibi).
- 🤝 Hukuki İşlem: Hukuki sonuç doğurmaya yönelik irade açıklamasıdır (sözleşme, vasiyetname gibi).
Unutmayın, bu sadece bir tekrar özetidir. Sınavda başarılar dileriz!
