Çember, matematikte ve günlük hayatta sıkça karşılaştığımız temel geometrik şekillerden biridir. Bir düzlemde, sabit bir noktaya eşit uzaklıkta bulunan noktalar kümesi olarak tanımlanır. Bu sabit nokta çemberin merkezi, eşit uzaklık ise yarıçapıdır. Çemberin yapısını ve özelliklerini anlamak için, onu oluşturan temel elemanları bilmek önemlidir.
Çemberin merkezi, çember üzerindeki tüm noktalara eşit uzaklıkta bulunan noktadır. Genellikle "O" harfi ile gösterilir. Çemberin tanımında temel bir rol oynar ve diğer elemanların belirlenmesinde referans noktasıdır.
Yarıçap, çemberin merkezinden çember üzerindeki herhangi bir noktaya olan uzaklıktır. Genellikle "r" harfi ile gösterilir. Tüm yarıçaplar eşittir. Yarıçap, çemberin boyutunu belirleyen temel ölçüdür.
Çap, çemberin merkezinden geçen ve çember üzerindeki iki noktayı birleştiren doğru parçasıdır. Çap, yarıçapın iki katıdır (d = 2r). Çemberin en uzun kirişidir ve simetri eksenidir.
Kiriş, çember üzerindeki herhangi iki noktayı birleştiren doğru parçasıdır. Çap da bir kiriştir, ancak en uzun olanıdır. Kirişler, çemberin farklı bölgelerini incelerken önemlidir.
Yay, çemberin üzerindeki iki nokta arasındaki eğridir. İki nokta arasındaki çember parçasını ifade eder. Yaylar, çemberin çevresini bölümlere ayırmada kullanılır.
Teğet, çemberi sadece bir noktada kesen doğrudur. Bu noktaya teğet değme noktası denir. Teğet, çemberin dışındaki bir noktadan çizilebilir ve çemberin geometrik özelliklerini anlamada önemlidir.
Kesen, çemberi iki farklı noktada kesen doğrudur. Kesen, çemberin içinden geçer ve iki noktada çemberi keser.
Çemberin çevresi, etrafındaki toplam uzunluktur. Çevre, π (pi) sayısı ile çapın çarpımıyla bulunur: Ç = πd veya Ç = 2πr. π yaklaşık olarak 3.14159 değerine sahiptir.
Dilim, bir yay ve yayın uç noktalarını merkeze birleştiren iki yarıçap tarafından sınırlanan alandır. Dilimin alanı, merkez açısı ve yarıçap kullanılarak hesaplanabilir.
Daire parçası, bir yay ve yayı birleştiren kiriş tarafından sınırlanan alandır. Daire parçasının alanı, dilimin alanından üçgenin alanının çıkarılmasıyla bulunabilir.
