Hacim, bir cismin uzayda kapladığı yerdir. Yani, bir kutunun içine ne kadar su veya kum sığdırabileceğimizi hacim ile ölçeriz. Hacmi anlamak için öncelikle küp ve prizma gibi geometrik şekilleri tanımamız gerekiyor.
Küp, bütün yüzleri kare olan üç boyutlu bir şekildir. Tıpkı bir zar gibi!
Küpün hacmini bulmak çok kolay! Tek yapmamız gereken bir kenarının uzunluğunu kendisiyle iki kere çarpmak. Yani, eğer bir kenarı 'a' ise, hacmi a x a x a olur.
Örnek: Bir küpün bir kenarı 5 cm ise, hacmi 5 cm x 5 cm x 5 cm = 125 cm³'tür.
Prizma, iki tabanı birbirine paralel ve eş olan, diğer yüzleri ise paralelkenar olan üç boyutlu bir şekildir. Prizmaların tabanları üçgen, kare, dikdörtgen veya başka çokgenler olabilir.
Dikdörtgen prizmanın hacmini bulmak için, taban alanını yüksekliği ile çarparız. Yani, eğer uzunluğu 'a', genişliği 'b' ve yüksekliği 'c' ise, hacmi a x b x c olur.
Örnek: Bir dikdörtgen prizmanın uzunluğu 8 cm, genişliği 4 cm ve yüksekliği 3 cm ise, hacmi 8 cm x 4 cm x 3 cm = 96 cm³'tür.
Üçgen prizmanın hacmini bulmak için öncelikle taban alanını bulmamız gerekir. Taban alanı, taban uzunluğu ile yüksekliğin çarpımının yarısıdır. Daha sonra bu alanı prizmanın yüksekliği ile çarparız.
Örnek: Taban uzunluğu 6 cm, yüksekliği 4 cm olan bir üçgen prizmanın taban alanı (6 cm x 4 cm) / 2 = 12 cm²'dir. Prizmanın yüksekliği 5 cm ise, hacmi 12 cm² x 5 cm = 60 cm³'tür.
Şimdi öğrendiklerimizi pekiştirmek için birkaç örnek problem çözelim:
Bir küpün bir kenarı 7 cm'dir. Bu küpün hacmi kaç cm³'tür?
Çözüm: 7 cm x 7 cm x 7 cm = 343 cm³
Bir dikdörtgen prizmanın uzunluğu 10 cm, genişliği 5 cm ve yüksekliği 2 cm'dir. Bu prizmanın hacmi kaç cm³'tür?
Çözüm: 10 cm x 5 cm x 2 cm = 100 cm³
Taban uzunluğu 8 cm, yüksekliği 6 cm olan bir üçgen prizmanın taban alanı kaç cm²'dir? Prizmanın yüksekliği 4 cm ise, hacmi kaç cm³'tür?
Çözüm: Taban alanı (8 cm x 6 cm) / 2 = 24 cm². Hacim 24 cm² x 4 cm = 96 cm³
Umarım bu anlatım, küp ve prizmaların hacimlerini anlamanıza yardımcı olmuştur! Bol bol pratik yaparak bu konuyu daha da iyi öğrenebilirsiniz.