🎨 11. Sınıf Felsefe 2. Dönem 2. Yazılıya Hazırlık (9. Senaryo)
Merhaba gençler! Felsefe yazılısı yaklaşıyor ve bu senaryo, sınavda karşınıza çıkabilecek konuları tekrar etmenize yardımcı olacak. Unutmayın, felsefe sadece ezber değil, anlamak ve düşünmek demektir. O halde, gelin hep birlikte bu senaryoyu inceleyelim.
🧠 Bilgi Felsefesi (Epistemoloji)
Bilgi felsefesi, bilginin ne olduğunu, nasıl elde edildiğini ve sınırlarını inceler. İşte bilmemiz gereken temel kavramlar:
- 🍎 Bilgi Nedir? Doğru ve gerekçelendirilmiş inançtır. Yani, bir şeyin doğru olduğuna inanmalı ve bu inancımızı destekleyecek kanıtlarımız olmalıdır.
- 🍏 Bilgi Türleri:
- 📖 Olgu Bilgisi: Dünyadaki gerçekler hakkındaki bilgidir. Örneğin, "Türkiye'nin başkenti Ankara'dır."
- 🛠️ Beceri Bilgisi: Bir şeyi nasıl yapacağımızı bilmektir. Örneğin, "Bisiklete binmeyi bilmek."
- 🤝 Tanıdık Olma Bilgisi: Bir kişi, yer veya nesne hakkında bilgi sahibi olmaktır. Örneğin, "En yakın arkadaşımı tanımak."
- 🤔 Bilgi Kaynakları: Bilgiyi nereden elde ederiz?
- 👁️ Duyu Deneyimi (Empirizm): Gözlem, dokunma, tatma, koklama ve duyma yoluyla elde edilen bilgiler.
- 🧠 Akıl (Rasyonalizm): Mantık ve düşünce yoluyla elde edilen bilgiler.
- 🗣️ Otorite: Güvenilir kabul edilen kaynaklardan (kitaplar, uzmanlar) elde edilen bilgiler.
🌟 Varlık Felsefesi (Ontoloji)
Varlık felsefesi, varlığın ne olduğunu, temel özelliklerini ve var olanların çeşitliliğini inceler. İşte temel kavramlar:
- 🌳 Varlık Nedir? Var olan her şeydir. Gerçekten var olanlar (ağaçlar, insanlar) ve zihinde var olanlar (hayaller, düşünceler).
- ❓ Varlık Türleri:
- 🌱 Somut Varlık: Duyu organlarımızla algılayabildiğimiz, fiziksel varlığı olan şeyler.
- 💡 Soyut Varlık: Duyu organlarımızla algılayamadığımız, zihinsel varlığı olan şeyler (sayılar, kavramlar).
- 🌍 Evrenin Anlamı: Evrenin bir amacı var mı? Yoksa sadece tesadüflerin bir ürünü mü? Bu, ontolojinin önemli sorularından biridir.
🎭 Ahlak Felsefesi (Etik)
Ahlak felsefesi, doğru ve yanlış davranışları, iyi ve kötü kavramlarını inceler. İşte bilmemiz gerekenler:
- ⚖️ Ahlak Nedir? Bir toplumda veya bireyde benimsenen doğru ve yanlış davranış kurallarıdır.
- ✔️ Ahlaki Değerler: Dürüstlük, adalet, saygı, sorumluluk gibi, bir toplumun önemli gördüğü değerlerdir.
- ❓ Ahlaki Eylemler: Bir eylemin ahlaki olup olmadığını belirleyen faktörler nelerdir? Niyet, sonuç ve eylemin kendisi önemlidir.
- 🤔 Ahlaki Teoriler:
- 🎯 Faydacılık: Bir eylemin sonuçlarının mutluluk getirmesi önemliyse, o eylem ahlakidir.
- 📜 Ödev Ahlakı: Eylemin kendisi, ahlaki bir kurala uygunsa, o eylem ahlakidir. Sonuçları önemli değildir.
Umarım bu özet, yazılıya hazırlanmanıza yardımcı olur. Başarılar!
