Tarih dersinde senaryo tipi sorular, size kısa bir tarihsel olay, durum veya metin verilerek buradan çıkarım yapmanızı isteyen sorulardır. MEB’in son yıllardaki sınavlarında bu tarz sorulara sıkça yer veriliyor. Amacı, bilgiyi ezberlemek değil, anlamak, yorumlamak ve analiz etmektir.
Senaryo Metni: "Orta Asya'da yaşayan bir Türk boyu, kuraklık ve otlak yetersizliği nedeniyle yeni yurtlar aramak için göç etmeye karar verir. Boy beyi, en güvenilir rehberlerle yola çıkılmasını, göç yolunun önceden keşfedilmesini ve diğer boylarla iletişim halinde olunmasını emreder."
Çözüm: Senaryoda göçün nedeni "kuraklık ve otlak yetersizliği" olarak verilmiştir. Bu, geçim kaynaklarının azalması anlamına gelir ve temelde ekonomik nedenli, aynı zamanda doğa koşullarından kaynaklandığı için zorunlu bir göçtür.
Çözüm: "Rehberlerle yola çıkılması", "yolun keşfedilmesi", "diğer boylarla iletişim" ifadeleri, göçün çok planlı, tedbirli ve toplu (teşkilatlı) bir hareket olduğunu gösterir. Bu, İslamiyet'ten önceki Türk göçlerinin en önemli özelliklerindendir.
Cevap Açıklaması: Bu tür göçler:
1. 🏹 Türklerin farklı kültürlerle temasını artırmış, kültür alışverişine yol açmıştır.
2. ⚔️ Askerî tecrübelerini geliştirmiş, yeni savaş teknikleri öğrenmelerini sağlamıştır.
3. 🌍 Geniş bir coğrafyaya yayılmalarını ve çeşitli devletler kurmalarını sağlamıştır.
4. 🔄 Yerleşik hayata geçiş süreçlerini hızlandırmıştır.
1. Konular: Tarih ve Tarih Yazıcılığı, İnsanlığın İlk Dönemleri, Orta Çağ’da Dünya, İlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyası ünitelerini gözden geçir.
2. Kavramlar: Göç, devlet teşkilatı, kültür, coğrafya gibi anahtar kavramların anlamlarını iyi bil.
3. Kronoloji: Önemli olayların sıralamasına dikkat et.
4. Harita Bilgisi: Türklerin göç yollarını, kurdukları devletlerin yerlerini zihninde canlandır.
🎊 Unutma: Senaryo soruları korkutucu değil, aksine bilginizi ölçmek için harika fırsatlardır. Sakince oku, bağlantıyı kur ve doğru yorumu yap. Sınavında başarılar! 🍀