Sürat, bir cismin birim zamanda aldığı yoldur. Yani bir aracın, canlının veya herhangi bir cismin ne kadar hızlı hareket ettiğini gösterir. Günlük hayatta "Araba çok hızlı gidiyor." veya "Koşucu yavaşladı." derken aslında süratten bahsederiz.
Sürati hesaplamak için iki bilgiye ihtiyacımız vardır:
Sürati bulmak için, alınan yolu geçen zamana böleriz.
Formülümüz şudur:
Sürat = Alınan Yol / Geçen Zaman
Matematiksel olarak ifade etmek gerekirse:
\( \text{Sürat} = \frac{\text{Yol}}{\text{Zaman}} \)
Yol ve zamanı hangi birimlerle ölçtüğümüze bağlı olarak süratin birimi de değişir. En yaygın birimler:
Örnek 1: Bir atlet, 300 metrelik pisti 60 saniyede koşuyor. Bu atletin sürati kaç m/s'dir?
Çözüm:
Örnek 2: Bir otomobil, 2 saatte 180 km yol alıyor. Bu otomobilin sürati kaç km/h'dir?
Çözüm:
Sürat ile hız aynı şey değildir. Sürat, sadece bir cismin ne kadar süratli gittiğini söyler (30 km/h gibi). Hız ise bir cismin süratini ve hareket yönünü birlikte ifade eder ("30 km/h hızla kuzeye doğru" gibi). Şimdilik biz sadece sürati öğreniyoruz.
Soru 1: Bir araç, 240 kilometrelik bir yolu 3 saatte tamamlıyor. Bu aracın sürati saatte kaç kilometredir?
a) 60 km/sa b) 70 km/sa c) 80 km/sa d) 90 km/sa
Cevap: c) 80 km/sa
Çözüm: Sürat = Alınan Yol / Zaman formülü ile hesaplanır. Buna göre; Sürat = 240 km / 3 sa = 80 km/sa'dir.
Soru 2: Sürati 90 km/sa olan bir otomobil, 360 km'lik bir mesafeyi kaç saatte gider?
a) 3 saat b) 4 saat c) 4,5 saat d) 5 saat
Cevap: b) 4 saat
Çözüm: Zaman = Alınan Yol / Sürat formülü kullanılır. Zaman = 360 km / 90 km/sa = 4 saattir.
Soru 3: Sürati 5 m/sn olan bir koşucu, 400 metrelik bir parkuru kaç saniyede tamamlar?
a) 60 sn b) 70 sn c) 80 sn d) 90 sn
Cevap: c) 80 sn
Çözüm: Zaman = Alınan Yol / Sürat formülü ile hesaplanır. Zaman = 400 m / 5 m/sn = 80 saniyedir.