6. Sınıf Yoğunluk Nedir ve Nasıl Hesaplanır?

Question

Yoğunluk konusunu anlamakta zorlanıyorum. Bir maddenin yoğunluğunu hesaplamak için kütle ve hacmini nasıl kullanacağımı tam olarak karıştırıyorum. Hangi birimleri kullanmam gerektiği de kafamı karıştırıyor.

Answer 1

Yoğunluk Nedir?

Yoğunluk, bir maddenin birim hacminin kütlesidir. Yani, bir maddenin ne kadar "sıkışık" veya "ağır" olduğunu gösteren bir özelliktir. Aynı hacme sahip tahta ve demir bir küpü düşün. Demir küp tahta küpten çok daha ağırdır. Bunun nedeni, demirin yoğunluğunun tahtanın yoğunluğundan çok daha yüksek olmasıdır.

Yoğunluk Nasıl Hesaplanır?

Yoğunluğu hesaplamak için iki şeye ihtiyacımız vardır:

• Kütle (m): Maddenin gram (g) veya kilogram (kg) cinsinden ağırlığı.
• Hacim (V): Maddenin litre (L) veya santimetreküp (cm³) cinsinden kapladığı yer.

Yoğunluk (d), kütlenin hacme bölünmesiyle bulunur. Bunu formülle şöyle ifade ederiz:

\( d = \frac{m}{V} \)

Yani; Yoğunluk = Kütle / Hacim

Yoğunluğun birimi genellikle g/cm³ (gram bölü santimetreküp) veya g/mL (gram bölü mililitre) olarak kullanılır. (1 cm³ = 1 mL olduğunu unutma!)

Bir Örnek Yapalım

Elimizde kütlesi 30 gram, hacmi 10 cm³ olan bir taş parçası olsun.

• Kütle (m) = 30 g
• Hacim (V) = 10 cm³

Yoğunluk (d) = Kütle / Hacim = 30 g / 10 cm³ = 3 g/cm³

Bu, taşın her bir santimetreküpünün 3 gram geldiği anlamına gelir.

Nelere Dikkat Etmeliyiz?

• Yoğunluk, maddeleri birbirinden ayırt etmek için kullanılabilen ayırt edici bir özelliktir.
• Yoğunluğu sudan (1 g/cm³) küçük olan maddeler (örn. tahta, buz) suda yüzer.
• Yoğunluğu sudan büyük olan maddeler (örn. taş, demir) suda batar.
• Aynı maddenin kütlesi ve hacmi değişse bile yoğunluğu asla değişmez. Örneğin, bir demir çivinin de, demir kapının da yoğunluğu aynıdır.

Answer 2

6. Sınıf Yoğunluk Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Bir maddenin birim hacminin kütlesine ne denir? Bu özellik maddeler için ayırt edici bir özellik midir?
a) Kütle   Hayır, ayırt edici değildir.
b) Hacim   Evet, ayırt edicidir.
c) Yoğunluk   Evet, ayırt edicidir.
d) Ağırlık   Hayır, ayırt edici değildir.
Cevap: c) Yoğunluk   Evet, ayırt edicidir. Çözüm: Yoğunluk, maddenin ayırt edici bir özelliğidir. Aynı sıcaklık ve basınç altında farklı maddelerin yoğunlukları genellikle farklıdır.

Soru 2: Kütlesi 120 gram, hacmi 40 cm³ olan bir maddenin yoğunluğu kaç g/cm³'tür?
a) 3
b) 4
c) 30
d) 4800
Cevap: a) 3 Çözüm: Yoğunluk = Kütle / Hacim formülü ile hesaplanır. Buna göre; Yoğunluk = 120 g / 40 cm³ = 3 g/cm³'tür.

Soru 3: Yoğunluğu 0,8 g/cm³ olan bir sıvıdan 200 cm³ alınıyor. Bu sıvının kütlesi kaç gramdır?
a) 160
b) 200
c) 250
d) 2000
Cevap: a) 160 Çözüm: Yoğunluk = Kütle / Hacim formülünden Kütle = Yoğunluk x Hacim bulunur. Kütle = 0,8 g/cm³ x 200 cm³ = 160 gramdır.

Soru 4: Kütlesi 500 gram olan taş parçası, içinde 300 cm³ su bulunan dereceli silindire atıldığında su seviyesi 450 cm³'e çıkıyor. Buna göre taşın yoğunluğu kaç g/cm³'tür?
a) 1,1
b) 2,5
c) 3,3
d) 5,0
Cevap: c) 3,3 Çözüm: Önce taşın hacmini bulmalıyız. Taş suya atıldığında su seviyesi 450 - 300 = 150 cm³ artmıştır. Bu, taşın hacmidir. Yoğunluk = Kütle / Hacim = 500 g / 150 cm³ ≈ 3,33 g/cm³'tür.