Bir doğrusal fonksiyonun grafiği verildiğinde, bu fonksiyonun denklemini yazabilmek için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz.
Doğrunun eğimi, iki nokta arasındaki dikey değişimin (yükseklik) yatay değişime (uzunluk) oranıdır. Grafik üzerinde iki nokta seçerek eğimi hesaplayabilirsiniz.
Eğim formülü:
\( m = \frac{y_2 - y_1}{x_2 - x_1} \)
Örnek: Grafikte (2, 3) ve (4, 7) noktaları verilmişse:
\( m = \frac{7 - 3}{4 - 2} = \frac{4}{2} = 2 \)
Y-kesim noktası, doğrunun y-eksenini kestiği noktadır (x=0 olduğunda y'nin değeri). Grafikte bu nokta genellikle (0, b) şeklinde gösterilir.
Örnek: Doğru y-eksenini (0, -1) noktasında kesiyorsa, \( b = -1 \) olur.
Doğrusal fonksiyonun genel denklemi:
\( y = mx + b \)
Bulduğunuz \( m \) ve \( b \) değerlerini yerine koyarak denklemi tamamlayabilirsiniz.
Örnek: Eğim \( m = 2 \) ve y-kesim \( b = -1 \) ise, denklem:
\( y = 2x - 1 \)
Not: Eğer y-kesim noktası grafikte görünmüyorsa, eğim ve bir nokta kullanarak \( b \)'yi bulabilirsiniz. Örneğin, \( m = 3 \) ve (1, 5) noktası verilmişse:
\( 5 = 3(1) + b \) → \( b = 2 \)
Denklem: \( y = 3x + 2 \)
Soru 1: Aşağıdaki grafikte verilen doğrunun denklemi nedir? (Doğru, (0,3) ve (2,7) noktalarından geçmektedir.)
a) y = 2x + 1
b) y = 3x + 3
c) y = 2x + 3
d) y = x + 5
e) y = 4x - 1
Cevap: c) y = 2x + 3
Çözüm: Eğim (m) = (7-3)/(2-0) = 2. y-keseni (b) = 3 (grafik y eksenini 3'te kestiği için). Denklem: y = mx + b → y = 2x + 3.
Soru 2: Grafiği x eksenini -4'te, y eksenini 8'de kesen doğrunun denklemi aşağıdakilerden hangisidir?
a) y = 2x - 4
b) y = -2x + 8
c) y = 8x - 4
d) y = 2x + 8
e) y = -4x + 8
Cevap: d) y = 2x + 8
Çözüm: x-keseni (-4,0), y-keseni (0,8) olduğundan eğim m = (8-0)/(0-(-4)) = 2. y-keseni b = 8 → y = 2x + 8.
Soru 3: Eğimi -3 olan ve (1,5) noktasından geçen doğrunun denklemi nedir?
a) y = -3x + 2
b) y = -3x + 8
c) y = 3x + 2
d) y = -3x - 2
e) y = -3x + 5
Cevap: b) y = -3x + 8
Çözüm: y = mx + b → 5 = -3(1) + b → b = 8. Denklem: y = -3x + 8.
Soru 4: Aşağıdaki tabloda verilen x ve y değerlerine göre doğrusal fonksiyonun denklemi nedir?
x: -1 0 1
y: 1 4 7
a) y = 3x + 1
b) y = 3x + 4
c) y = -3x + 4
d) y = x + 4
e) y = 4x + 3
Cevap: b) y = 3x + 4
Çözüm: (0,4) y-kesenidir (b=4). Eğim m = (7-4)/(1-0) = 3. Denklem: y = 3x + 4.